Mitoz Bölünme

Hücre bölünmesi bütün canlılarda görülen bir oluşumdur. Bu oluşumun amacı hücre bölünmesinin gerçekleştiği canlı veya hücreye bağlı olarak yeni hücreler meydana getirmek, yenilenme ve büyümeyi sağlamaktır. Ayrıca bazı canlılarda yumurta ve sperm gibi eşey hücrelerini oluşturmaktır. Bir hücrenin bölünmesi için önce hücrenin belli bir büyüklüğe ulaşması gerekmektedir.

Vücut hücrelerinin belirli bir büyüklüğe gelince bir hücreden birbirine benzeyen iki yavru oluşmasına Mitoz Bölünme denir.

Mitoz bölünme sonunda hücrenin hacmi küçülür,hücre sayısı artar.

• 1. İnterfaz

• 2. Çekirdek eşlenmesi

• 3. Sitoplazma bölünmesi

1.        İnterfaz : Mitoz hücre bölünmesinde bölünmeye hazırlık evresidir.

2.        Çekirdek Eşlenmesi : Profoz,Metafaz,Anafaz,Telofaz evreleri vardır.

a.        Profaz : Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur. Kromotin iplikler kromozom halini alır. Boyları kısalır. Enleri kalınlaşır.

b.        Metafaz : İğ iplikler oluşur. Eşleşen kromozomlar hücrenin merkezine dizilirler. Kromozom sayısı bu evrede sayılabilir.

c.        Anafaz : İğ iplikler kısalır. Eşleşen kromozomlar iğ iplikleri üzerinde kutuplara gider. Son aşamada iğ iplikleri merkezden başlayarak kaybolmaya başlar.

d.        Telofaz : Kromozomlar tamamen kutuplara çekilir. Kromotin iplik haline dönerler. Çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. Böylece çekirdek eşlenmesi tamamlanır.

3.        Sitoplazma Bölünmesi : Çekirdek eşlenmesi tamamlanınca sitoplazma ikiye bölünür. Bazı hücrelerde sitoplazma bölünmez. BU durumda çok çekirdekli hücreler oluşur. Bitki ve hayvanda farklı gerçekleşir.

sosyoloji-2/mitoz
Bitki Hücresinde  Sitoplazma Bölünmesi : Zar hücre çeperine yapışık olduğundan ANAFAZ evresinden sonra,çeper yapıcı madde,sitoplazmanın merkezinde toplanarak ara bölmeyi oluşturur. Bu çeper maddesi, sitoplazmayı içerden dışarıya doğru ikiye ayırır.

Hayvan Hücresinde  Sitoplazma Bölünmesi : Hücre zarı çevresinden merkeze doğru boğumlanarak olur.

Mitoz Bölünme Özellikleri

• 1.        Yavru hücreler ana hücrenin yarısı kadardır.
• 2.        Görevlerine göre dokulara eklenerek büyümeyi sağlar, yıpranan yerleri onarır.
• 3.        Bitkiler meristem dokuya sahip olduklarından büyüme sınırsızdır. Meristem dokudaki hücreler sürekli bölündüklerinden bitki enine, boyuna büyümenin yanı sıra dal,yaprak,çiçek oluşmasını da  sağlar.
• 4.        Hayvanlarda büyüme sınırlıdır. Örneğin insanlar 20 yaşına kadar büyür. Büyüme sonucu özelleşen hücreler bölünme yeteneğini kaybeder. Bölünen hücreler dokunun büyümesini yada yıpranan yerleri onarmayı sağlar.
• 5.        Çekirdek bölünmesine KARYOKİNEZ, sitoplazma bölünmesine SİTOKİNEZ denir.
• 6.        Bir hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde vücut hücre sayısının artmasını,büyümesini ve yıpranan yeri onarmaya yarar.
• 7.        Mitoz bölünme hücre sayısını artırır. Kromozom sayısını sabit tutar. İnsan da 46 kromozom olduğu gibi.