Tarihi Şahsiyetler

Minamoto Yoritomo Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

MİNAMOTO YORİTOMO (1147-1199)

Japon asker ve devlet adamı. Japonya’da 700 yıl süren şogunluk (bakufu) yönetiminin kurucusudur.

Doğum yeri bilinmiyor, Kamakura’da öldü. Minamoto ailesinin ileri gelenlerinden Yoşitomo’nun oğluydu. Çocukluğu Japonya’nın iki büyük ailesi olun Minamotolar’la Tairalar’ın egemenliği ele geçirmek için birbirleriyle kıyasıya mücadele ettikleri bir dönemde geçti. Merkezi otoriteyi temsil eden imparatorun gücü azalmış, gerçek güç kendi topraklarını savunmak için silahlanan soylu ailelerin (samurai ya da buşi) eline geçmişti. Yoritomo 1159’daki Heiji Savaşı’nda Minamotolar’ın Tairalar karşısında yenilmesinden ve önderleri Yoşitomo’nun öldürülmesinden sonra diğer birçok Minamoto gibi Japonya’nın doğusuna sürgün olarak gönderildi. 20 yıllık Taira egemenliği süresince Izu Eyaleti’nde yaşadı.

Minamotolar 1180’e doğru yeniden güç toplamaya başladılar. Kamakura yakınında karargâh kuran Yoritomo Minamoto, ailesi üyelerini kendi yönetimi altında birleştirerek ve Doğu’daki toprak sahibi soyluların da desteğini alarak 1180’de ayaklandı. İki aile arasındaki mücadele, Nisan 1185’te Şimonoseki Boğazı yakınındaki deniz savaşında Tairalar’ın kesin yenilgiye uğramasıyla sona erdi. Bu savaş sırasında genç imparator Antoku’nun da içinde olduğu gemi battı ve imparator öldü.

Savaşları Kamakura’daki karargâhından yöneten Minamoto Yoritomo, kuzeni Yaşinaka ve kardeşi Yoşitsune’nin yetenekli komutanlar olarak sivrilmeleri sonucu ikisini de kendisine ihanet edecekleri korkusuyla öldürttü.

Askeri başarılarının ardından imparatordan bağımsız bir siyasi yönetim kurma yolunda adımlar attı. Fiilen hiçbir siyasi gücü kalmayan imparatordan bakanların ve muhafız kıtalarının generali unvanını istedi. Tüm Japonya’yı şugo. (“muhafızlar”) ve jito (“eyalet memurları”) ile yönetmeye başladı. Düzeni sağlamakla görevli olan şugo’nun yargılama yetkisi de vardı, jito ise askeri işler dışındaki yönetim işleriyle ilgilenmek, özellikle de vergi toplamakla yükümlüydü. Yoritomo 1192’de imparatordan şogun (barbarlara boyun eğdiren general) unvanını alarak feodal toprak sahiplerinin yöneticisi oldu. Kurduğu düzen bakufu ya da şogunluk yönetimi olarak adlandırıldı. Şogun unvanı babadan oğula geçmeye başladı. Japonya’da Minamotolar’dan sonra Aşikaga ve Tokugava adlı iki şogun sülalesi daha işbaşına geldi; şogunluk yönetimi 1868’de Meiji Restorasyonu’nun başlaması ve feodalitenin sona ermesine değin sürdü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi