Türk Edebiyatı

Milliyet Gazetesi Tarihi, Tarihçesi, Hakkında Bilgi

MİLLİYET İstanbul’da yayımlanan günlük siyasî gazete (3 mayıs 1950).

Milliyet çok partili siyasî hayatın Türk basınına getirdiği hareketli ve canlı ortamda yayın hayatına girdi. Kurucusu ve başyazarı Ali Naci Karacan tecrübeli bir gazeteciydi. Tek parti yönetiminin basın üzerinde kurduğu kısıtlama dönemini yaşamıştı. Özgür ortama geçilince farklı bir dünya görüşü getiren yeni partiyi desteklemeğe ve kamuoyuna tanıtmağa girişti. Bunun için de kendisiyle aynı çizgide gördüğü, Refik Halit Karay, İsmail Hami Danişment, Bedii Faik Akın gibi yazarlara gazetesinde yer verdi. 1953’te bu kadroya Eefi Cevad Ulunay da katıldı. 1954’te gazetede teknik yeniliklere girişildi; sayfa sayısı, ekleriyle birlikte 12’yi buldu ve son sayfası spora ayrıldı. Yine bu yıl Abdi İpekçi, yazı işleri müdürlüğüne getirildi; Peyami Safa ve Reşat Ekrem Koçu yazmağa başladı. 1955’-te Ali Naci Karacan’ın ölümünden sonra gazetenin yönetimini oğlu Ercüment Ka-
racan üzerine aldı. Yeni bir düzenlemeye gidilerek gazetede fıkra ve makale türlerindeki ağırlık haber yönüne kaydırıldı. Muhabir kadrosu genişletilerek haberlerin ilk elden sağlanmasına çalışıldı. Abdi İpekçi imzasız başyazı anlayışını değiştirerek, günlük olaylara ve araştırmaya dayalı imzalı başyazılar yazdı. Bu arada sosyal yardım kampanyaları açıldı: körlere yardım kampanyası, Atatürk heykeli yaptırma kampanyası, Keban barajı altında kalacak tarihî eserleri kurtarma kampanyası gibi. Gazetenin başlangıçtaki siyasî tutumunda da değişme oldu. 1959’da Peyami Safa’mn yerini Çetin Altan aldı ve genç yazarların etkisiyle sola yatkın bir tutum benimsendi. Gazete 1960’ta, yeni yapılan tesislerine taşındı, Ankara ve Adana’da ofset baskı tesisleri kuruldu. Kuruluşunda 20 000 o-lan tirajı, 1960’ta 100 000’i geçiyordu. 1961’de Gün adı verilen akşam gazetesi yayımlanmağa başladı. Bir süre sonra bu gazetenin yayımına son verildi. Önceleri gazetenin her gün bir sayfasında iktisat, siyaset, sanat ve edebiyat, kadın -moda, müzik konularına yer verildi. Sonra bunlardan bazıları dergi şeklinde yayımlandı. Her gün, iktisat ve günün diğer önemli siyasî sorunları üzerine yetkili kişilerin yönetiminde hazırlanan bir sayfa ayrıldı. Gazetenin yazarlarından Ali Gevgilili’nin yönetiminde her hafta düzenlenen açık oturumlar yayımlandı. Milliyet Yayın Ltd. Şti. kurularak kitap yayımı başlatıldı.

1968’de Burhan Felek, aynı yıllarda Talât Halman, Refik Erduran, Bülent Ecevit, Kemal Bisalman, İsmail Cem İpekçi, Metin Toker gibi gazeteci ve yazarlar Milliyet’in yazı kadrosunda yer aldılar. 1973’te gazetenin tirajı 200 000’in üstündeydi. CHP’ye yakın görünmesine rağmen başta AP olmak üzere sağa da yer veriyordu. 1970’lerin terör ortamında gazetenin başyazarı ve yönetmeni Abdi İpekçi siyasi amaçlı bir suikasta hedef oldu. 1 Şubat 1979’da, İstanbul Nişantaşı’nda bugün adını taşıyan caddede otomobilinin içinde silahlı bir saldırıya uğrayarak öldürüldü. Suikasttan sorumlu olduğu belirlenen Mehmet Ali Ağca 25 Haziran 1979’da yakalandı. Ancak 23 Kasım 1979’da tutuklu bulunduğu askeri cezaevinden kaçan Ağca 13 Mayıs 1981’da Papa II. Jean Paul’e karşı yaptığı suikast girişimiyle kendisini ve Milliyet gazetesini dünya gündemine soktu. Abdi İpekçi suikastı Türkiye’yi 12 Eylül darbesine götüren önemli şiddet eylemlerinden biri olarak anılmaktadır.

İlgili Makaleler