Mihrab Dergisi Tarihçesi, Yazarları, Muhteva, Hakkında Bilgi

Mihrab. Cumhuriyet’in ilk yıllarında yayımlanan ilmî dergi.

İlk sayısı 15 Teşrinisani 1339 [15 Kasım 1923] son sayısı 1 Nisan 1341 (1925) ta­rihli olup yirmi sekiz sayı çıkmıştır. Küçük boy ve kapaklı olan dergi birinci yıl on beş günde bir yirmi dört sayfa, ikinci yıl ayda bir kırk sekiz sayfa olarak yayımlanmış, bazan iki sayı birleştirilmiştir. Sayfa numaralan devam eden dergi ilk yıl 880, ikinci yıl 192 sayfa olmak üzere toplam 1072 sayfalık bir koleksiyon oluşturur. Derginin mesul müdürü Agâh Mazlum’-dur. Arka kapağındaki duyurulardan der­ginin yurt içi ve yurt dışı aboneleri bulun­duğu anlaşılmaktadır.

Mihrab resimsiz, siyasetten bahset­meyen, ağırlıklı olarak felsefî yazılar ihti­va eden, şiir, deneme, tercüme, roman, tıp, tarih, coğrafya, kelâm, etnografya, ahlâk, sosyoloji, psikoloji gibi konularda darülfünun eksenli akademikyazıların yo­ğun olduğu bir dergi hüviyetindedir. Bu hüviyet Türkiye’de Doğu-Batı, eski-yeni, madde-ruh mücadelesinin yoğun bir şe­kilde sürdüğü, yaşanan olayların yorum­lanması ve yeni bir yapılanmanın nasıl bir yol takip edeceği, devrin münevveri tara­fından olayların nasıl ele alındığı nokta­sında derginin önemli bir yönünü ortaya koymaktadır. Dergide yer alan isimler de hem o yıllarda hem sonraki dönemlerde alanlarının tanınmış şahsiyetleridir. Özel­likle felsefe, sosyoloji, tarih alanında yazı yazanlar devrin ilim ve fikir dünyasını yön­lendirenler arasında bilinen sosyolog, fi­lozof ve tarihçilerdir. Mehmet Emin (Eri-şirgil). Yusuf Ziya (Yörükân). Babanzâde Reşid, Mustafa Sekip (Tunç) felsefe yazı­larını; Ziyaeddin Fahri (Fındıkoğlu), Ahmed Hikmet (Müftüoğlu), Abdülhak Hadi sos­yoloji; Mükrimin Halil (Yinanç), Hilmi Ziya (Ülken), Yusuf Ziya (Yörükân) ve M. Şerefettin (Yaltkaya) tarih yazılarını kaleme al­mışlardır. Tasavvuf ve tasavvuf tarihiyle ilgili olarak da Hüseyin Semi, Babanzâde Reşid, İzmirli İsmail Hakkı’nın makaleleri görülmektedir.

Sanat ve edebiyat açısından pek zengin bir muhtevaya sahip olmayan dergide şa­irler arasında Necip Fazıl (Kısakürek), Ah­met Kutsi (Tecer), Hasan Âli (Yücel), Rıfkı Melûl (Meriç) gibi isimlerin yanında Hilmi Ziya, Muhyiddin Râif (Yengin), Mehmet Sıtkı (Akozan), Nejat Tevfik gibi şiirleri dergi yaprakları arasında kalmış şairler de söz konusudur. Dergide 13. sayıdan sonra şiir yayımlanmamıştır.