Mihajlo Pupin Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

PUPIN, Michael Idvorsky (1858-1935)

Sırp asıllı ABD’li fizikçi ve mucit. Uzun erimli telefon konuşmalarını olanaklı kılan hat kurma yöntemini geliştirmiştir.

4 Ekim 1858’de Macaristan’ın Banat bölgesindeki Idvor’da (bugün Sırbistan’da) doğdu, 12 Mart 1935’te New York’ta öldü. On altı yaşında göçmen olarak gittiği ABD’deki ilk yıllarında fabrikalarda çalışarak yaşamını kazanırken bir yandan da gece kurslarında öğrenimini sürdürdü. 1879’da Columbia Üniversitesi’nde fizik öğrenimine başladı. 1883’teki mezuniyetinin ardından Avrupa’ya geçerek sırasıyla Cambridge ve Berlin üniversitelerinde matematiksel fizik ve fiziksel kimya dersleri aldı. 1889’da doktorasını tamamladı ve ABD’ye döndü. İki yıl sonra da Columbia Üniversitesi’nin elektrik mühendisliği bölümünde matematiksel fizik dersleri vermeye başladı. 1901’de elektromekanik profesörlüğüne yükseltilen Pupin, 1931’de emekli olana değin sürdürdüğü bu görevinin yanı sıra, I. Dünya Savaşı boyunca, Banat bölgesinin Avusturya-Macaristan İmparatorluğumdan bağımsızlığını kazanarak Sırbistan’a katılması için uğraş vermiş, Fromlmmigrant tothe Inventor(«Göçmenden Mucide») adlı otobiyografisiyle de 1924 Pulitzer Ödülü’nü kazanmıştır.

Önceleri çalışmalarım seyreltik gazlardaki elektrik olayları ve genel dalga kuramı üzerinde yoğunlaştıran ve 1893’te bir elektrik rezonatörü geliştiren Pupin, ertesi yıl da birbirinden çok uzak noktalar arasında telefon konuşmalarının gerçekleştirilebilmesini sağlayan bir hat çekme yöntemini buldu. Bugün “Pupinleme” olarak adlandırılan bu hat çekme yönteminde, telefon kablosu boyunca belli aralıklarla, yalıtılmış yumuşak demir tozlarından oluşan bir çekirdeğin yalıtılmış spiral tellerle sarılmasıyla elde edilen özindükleme bobinleri yerleştirilir. Devredeki titreşimleri gidererek sinyallerin zayıflamasını önleyen ve netleşmesini sağlayan Pupin bobinleri, eskisine oranla çok daha ince bakır tellerin kullanılmasını da olanaklı kılmıştır.

Pupin’in bir diğer önemli çalışması da X ışınlan üzerindedir. Röntgen’in 1895’teki çığır açıcı buluşundan bir yıl sonra bir flüorışıl ekranın yapımını gerçekleştiren Pupin, bu aygıtıyla yaptığı araştırmalar sonucunda, üzerine X ışını düşen atomların ikincil X ışını yayınladığını buldu ve bu olgudan yararlanarak kısa süreli pozlamayla röntgen filmi çekmeyi sağlayan bir yöntem geliştirdi.

• YAPITLAR (başlıca): From Immigrant to the Inventor 1924, («Göçmenden Mucide»).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi