Edebi Şahsiyetler

Miguel de Unamuno Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

UNAMUNO, Miguel de (1864-1936)

İspanyol, yazar ve şair. Döneminin önde gelen düşünürlerinden ve Varoluşçuluk akımının temsilcilerinden-dir.

Miguel de Unamuno y Jugo 29 Eylül 1864’te Bilbao’da doğdu, 31 Aralık 1936’da Salamanca’da öldü. Bask kökenliydi. 1875-1880 arasında Instituto Vizcamo de Bilbao’da, daha sonra da Madrid Üniver-sitesi’nde okudu. 1890’da Salamanca Üniversitesi’nde Yunan dili ve edebiyatı profesörü oldu. 1901-1914 arasında aynı üniversitenin rektörlüğünü yaptı. I.Dünya Savaşı’nda Müttefikler’i desteklediğini açıklaması üzerine görevden alındı. Primo de Rivera diktatörlüğüne karşı yürüttüğü muhalefet nedeniyle, birçok aydın gibi o da sürgüne gönderildi. Sürgünde bulunduğu Kanarya Adaları’ndan Fransa’ya kaçmayı başardı. Primo de Rivera’nın devrilmesi üzerine, 1930’da Salamanca Üniversitesi’ndeki görevine döndü. Cumhuriyetin ilanından sonra parlamentoya seçildi. İspanya İç Savaşı çıktığında Falanjistler’in bölgesinde bulunuyordu. Bir süre sessiz kalarak rektörlüğünü sürdürdüyse de, Falanjistler’e ilişkin görüşlerini açığa vurunca hemen görevinden alındı ve yaşamının son aylarını evinde hapis olarak geçirdi.

Unamuno, önceleri Alman felsefesiyle ilgilenmiş, Hegel’in Logik (“Mantık”) adlı yapıtını çevirmiştir. Pozitivistler ve romantik şairler üstüne çalışmalar yapmıştır. İlk dönem yapıtlarında, Hegel’in sav (tez) karşısav (anti-tez), bireşim (sentez) üçlüsüne dayalı bir yöntem kullandığı görülür. Yunanca ve Latince dışında on altı dil bilmesi, birçok düşünürün yapıtlarını kendi dillerinden izleyebilmesini sağlamıştır. Bergson ve özellikle Kierkegaard’dan etkilenmiş, inanç-akıl çelişkisi temelinde gelişen yapıtlarıyla 20.yy’m ilk varoluşçu düşünürlerinden biri olarak belirmiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Deneme: En tomo al casticismo, 1895; Amor y pedagogla, 1902; Vida de Don Quijote y Sancho, 1905, (“Don Kişot ve Sanço’nun Yaşamı”). Roman: Paz en la guerra, 1897, (“Savaş İçinde Barış”); Niebla, 1914, (Sis); San Manuel bueno, mârtir, 1931. Şiir: Poesias, 1907, (“Şiirler”). Oyun: Soledad, 1929, (“Yalnızlık”); El otro, 1932, (Yaman Adam). Çeşitli: Obras completas 16 cilt, (ö.s.), M.G.Blanco (der.), 1958, (“Bütün Yapıtları”).

• KAYNAKLAR: J.R.Barcia ve M.A. Zeitlin (der.), Unamuno: Creator and Creation, 1967; P.Ilie, Unamuno: An Existential View of Self and Society, 1967; A.Lacy, Miguel de Unamuno: The Rhetoric of Existence, 1967.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi