Metin Eloğlu Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği

Metin Eloğlu. şair, ressam, İkinci Yeni şairlerinden (11 Mart 1927’de İstanbul’da doğdu, 11 Ekim 1985’te aynı yerde öldü).

Güzel Sanatlar Akademisi resim bölümünde okudu. 1946’da siyasal nedenle iki ay tutuklu kaldığı için Akademi’den kaydı silindi. 1947’de askere alındı; disiplinsizliği yüzünden askerliği beş yılda bitirebildi.

Edebiyata öyküyle adım attı. 1942’de Servetifünun-Uyanış dergisinde ilk öyküsü yayınlandı. 1943’te İzmir’de basılan Kovan dergisinde de Mehmet Metin imzasını taşıyan “Sabah Şarkısı” şiirine yer verildi. İlk şiirlerinde (Düdüklü tencere, 1951; Sultan Palamut, 1957; Odun, 1959) toplumsal yergi örnekleri verdi. Genellikle  kibar- çevreleri, yapmacıklı, ikiyüzlü, sonradan görmeler dünyasını alaya aldı. Bu şiirlerinde argodan geniş ölçüde yararlandı. Sonraları İkinci Yeni’nin değiştirme, zıt unsurları yan yana getirme, değişik görüntüler yaratma yöntemlerinden yararlanan sanatçılardan biri oldu. Horozdan Korkan Oğlan (1960), Türkiye’nin adresi (1965), Ayşe-mayşe (1968), Dizin (1971) kitaplarında, konuşma dilinden uzaklaşarak yeni bir şiir diliyle geniş ölçüde soyutlamalara girişti. Dizin adlı kitabı 1972 Şiir Ödülü’nü kazandı.

Şairliği yanında ressam olarak da tanınan Metin Eloğlu,
1. DYO Sergisi’nde (1967) ve Yarımca Sanat Şenliği’nde (1976) birincilik ödülleri aldı. Adının dışında Mehmet Metin, Mehmet Emin, Ali Haziranlı, Etem Olgunil ve Nil Meteoğlu müstearlarını kullandı. Ayrıca birçok eleştiri yazısı kaleme aldı. 1985’te İstanbul’da öldü.

Şiiri
Eloğlu’nun ilk kitabı, Orhan Veli’nin ‘Şoförün Karısı’, ‘Dedikodu’ ve ‘Tahattur’, ‘Altın Dişlim’, v.b. gibi, lumpen orta tabakanın dilini ve duyarlılığını yansıtan şiirlerinden esinlenmiş bir şairin ürünlerini içeriyor. Fakat yine bu kitabında Nazım Hikmet’in ‘İnsan Manzaraları’nı bilen bir şair de seziliyor. Eloğlu ilk kitabıyla, lumpen çevrelerin, kenar mahalle insanının dilini, sözcüklerini, duyarlılığını, çok başarılı bir konuşma dili, edası ve özgün bir ironiyle yansıtmayı başarıyor. Orhan Veli’de dilsel alanda kalan bir tutumu geniş bir alana çıkararak şiirimize yeni bir ufuk kazandırıyor.

Sultan Palamutta konuşma dilinin engin tatlarını, edalarını, tonlamalarını çok başarıyla kullanan bir şair kimliğiyle şiirini geliştiriyor. Şiire ustalıkla özümsetilmiş bir argo, humor ve ironi’yle, yeni şiirimize getirdiği olanakların alanını daha da genişletiyor.

Horozdan Korkan Oğlanda gittikçe artacak olan dil soyutlamacılığının, kurmaca bir dil yaratma eğiliminin ilk belirtileri var. Yine de bu kitabına bir denge ve sentezin ürünü diyebiliriz. Türkiye’nin Adresinde İkinci Yeni’ye (Ece Ayhan vb.) yakın bir dil deneyciliğinin ürünleri yer alıyor. Yumuşak Gde, Behçet Necatigil’in son şiirlerini andıran bir dilci tutum bu. Denebilir ki bir kavramı irdeliyor, sözcük birimlerine indirgiyor, sonra en güç anlaşılır biçimde olabildiğince uzak çağrışımlarla geri kuruyor ( bu tutumuyla Türkiye’nin Adresinde olduğu gibi, yine Ece Ayhan’a yaklaşıyor).

Metin Eloğlu, ilk kitaplarıyla, kendi dönemini ve kendinden sonraki kuşakları büyük ölçüde etkilemiş bir şair. Humor, ironi ve toplumsal eleştiriciliğiyle Can Yücel, Cemal Süreya v.b. şairleri, lumpen çevrelerin, orta tabakanın dilini şiirleştirmesiyle dolaysız konuşma tonu ve yine ironi ve toplumsal eleştiricilik özelliğiyle Ataol Behramoğlu’nu etkilemiş olduğu söylenebilir.

Eserleri

Şiir

• Düdüklü Tencere (1951)
• Sultan Palamut (1957)
• Odun (1959)
• Horozdan Korkan Oğlan (1961)
• Türkiye’nin Adresi (1965)
• Ayşemayşe (1968)
• Dizin (1971) (1971 TDK Şiir Ödülü)
• Yumuşak G (1975)
• Rüzgâr Ekmek (1978)
• Hep (1982)
• Yine (ilk altı kitabın birlikte basımı, 1982)
• Şiirce (son üç kitabın birlikte basımı, 1982)
• Ay Parçası (1983)
• Önce Kadınlar (1984)
• Kuşla Gelen Kartlar
• Bu Yalnızlık Benim – Toplu Şiirler (1951-1984)
• İbresiz Bir Pusula (Kitaplarına Girmemiş Şiirleri)

Öykü

• İstanbullu

Deneme-İnceleme

• İçli Dışlı (Yazılar, Söyleşiler, Soruşturmalar)

Uyarlama

• Bektaşi Dedikleri (şiirleştirilmiş Bektaşi fıkraları, Oğuz Tansel ile, 1970)

Derleme

• Garip Şiirler Antolojisi (Ümit Yaşar Oğuzcan ile, 1957)