Meşveret Gazetesi Yazarları, Tarihçesi, Hakkında Bilgi

Meşveret. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin resmî yayın organı olarak Paris, Cenevre ve Brüksel’de yayımlanan siyasî gazete.

Türk basın tarihinin en önemli ürünle­rinden olan gazete, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Paris şubesi başkanı Ahmed Rızâ tarafından 1 Aralık 1895’te çıkarılmaya başlandı. Mechveret suppîement français başlığını taşıyan Fransızca nüs­hası da 7 Aralık’ta yayın hayatına girdi. Meşveret 6 Mayıs 1898’e kadar otuz sa­yı, Fransızca nüshası da 1908’e kadar 202 sayı yayımlandı. Gazetede Meşveret baş­lığının altında “ve şâvirhüm fi’l-emr” âyeti [Âl-i İmrân 3/159]yer almakta, “Osmanlı İttihat ve Terakkî Cemiyeti’nin vâsıta-i neşriyatıdır” denilmektedir. İlk zamanlar­da on beş günde bir altı ile on sayfa ha­linde ve el yazısı taşbaskı olarak çıkarıl­maya başlanan gazetenin iki veya dört sayfası “İlâve-İ Meşveret” başlığıyla veri­liyordu. 12-23. sayılar matbaa hurufatıyla basılmış, 13. sayıdan itibaren “İlâve-i Meşveret” terkedilmiş ve zamanla yayım takvimi aksamıştır.

İlk sayısındaki mukaddimede din ve millet ayırımı yapmadan bütün Osmanlılar’ı ittihat ve ittifaka davet eden Ahmed Rızâ devlete ve Osmanlı hanedanına saygı gösterip kanun dairesinde itaat edeceği­ni, ancak umumun menfaatine zararlı işlerde tenkitten çekinmeyeceğini belir­terek padişahın dalkavuğu olmadığı gibi milletin de riyakâr bir nedimi olmayacağı­nı ifade etmiştir. Bir diğer vurgu da ada­let müessesesinin padişahın keyfî ve müstebit siyasetine kurban edildiği hu­susudur.

Gazetenin başlıca yazarları Ahmed Rı­zâ, Hoca Kadri, Halil Ganem, “Bir Kürd” İmzasıyla Abdullah Cevdet, “Sâî” imzasıy­la Şerefeddin Mağmûmî ve Mizancı Murad’dır. Ayrıca cemiyet üyeleri ve okuyu­culardan gelen ve bazıları açık ad yerine M.C., M.F., H.H., K.M., A.D. gibi rumuzlar taşıyan birçok mektup ve yazı da gazete­de yer alıyordu. Ahmed Rızâ, devletin verdiği görev ve maaşları kabul edip kendisini terkeden bir kısım arkadaşının asıl niyetinin imzalarını saraya karşı bir şantaj olarak kullanıp menfaat temin et­mek olduğunu düşünerek yazılarda ru­muz kullanmayı zorunlu kıldığını ve kişi­lerden söz eden yazıları yayımlamadığını kaydetmektedir.[Meclis-i Mebusan ue Ayan Reisi Ahmed Rıza Bey ‘in Anıları, s. 20]