Dünya Edebiyatı

Mem u Zin Kitap, Hikayesi, Özeti, Hakkında Bilgi

Mem û Zîn.

Şeyh Ahmed Hânî’nin Kürtçe olarak kaleme aldığı Leylâ ve Mec­nûn, Ferhad ile Şîrin türünde bir mes­nevisidir. Müellifin hatime kısmında do­ğum tarihini verdikten sonra kitabı bi­tirdiğinde kırk dört yaşında olduğunu kaydetmesinden eserin 1104 (1693) yı­lında tamamlandığı anlaşılmaktadır. 60 bölümden meydana gelen eser yaklaşık 3000 beyit ihtiva eder. Hânî, konusu olan aşk hikâyesini akıcı bir üslûpla anlatması yanında kendi düşüncelerini, döneminin idarî ve içtimaî meselelerini, olayın yaşan­dığı Cizre bölgesinin kültürel özelliklerini de eserine yansıtmıştır. Mesnevinin ko­nusu kısaca şöyledir:

Emîr’in yakın çev­resinde bulunan Mem onun kız kardeşi Zîn’e âşık olur. Ancak Emîr, hizmetkârı Bekir’in telkinlerine uyarak kız kardeşini Mem’e vermez; birlikte kaçma girişimle­rine engel olmak için de Mem’i hapseder. Üzüntüsünden hastalanan Mem zindan­da ölür, Zîn de onun acısına dayanama­yarak can verir. Bunun üzerine Mem’in arkadaşları sevgililerin kavuşmasına en­gel olan Bekir’i öldürüp onların intikamı­nı alırlar. Cizre’de Mîr Abdal Mescidt’nin bitişiğinde bulunan türbenin Mem ile Zîn’e ait olduğuna inanılır ve halk tarafın­dan ziyaret edilir.