Tarih

Mehmet Vehbi Bolak Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Mehmet Vehbi Bolak, (1882-1958) Türk siyaset adamı.

18 Mayıs 1882’de Balıkesir’de doğdu. Balıkesir İleri gelenlerinden müderris Abacılar Kethüdâsızâde Hacı Yahya Fev­zi Nefî Efendi’nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Balıkesir Rüşdiyesi ile Bursa İdâdîsi’nde yaptı. Ayrıca Bursa’da Dârütta’lîm-i Harîr’i bitirdi. Temmuz 1906’da Mekteb-i Mülkiyye’den mezun oldu. Bir süre Balıkesir ilköğretim müfettişli­ğinde görevlendirildi; Gönen, Burhani­ye, Karacabey, Balya kazaları kaymakam vekilliklerinde bulundu. II. Meşrutiyefin ilânından sonra üçüncü sınıf kaymakam­lığa terfi ettirilerek Eylül 1908’de Der­sim  sancağına  bağlı   Nazimiye  kazası kaymakamlığına tayin edildi. Burada üç ay kaldıktan sonra Türk beyleriyle Er­meniler arasında çıkan anlaşmazlığı ya­tıştırmak üzere Pertek’e nakledildi. Per­tek kaymakamı iken 18 Nisan 1912’de yapılan seçimlerde Karesi sancağı me­busluğuna seçilerek Osmanlı Meclis-i Meb’ûsanı’na girdi. Balkan Savaşı dola­yısıyla meclisin feshi üzerine Balıkesir’e döndü ve burada Bal­kan Savaşı için kurulmuş olan Müdâfaa-i Milliyye Cemiyeti’nde çalıştı. Savaşın so­na ermesi üzerine tekrar idare mesle­ğine döndü ve Nisan 1913’te Eskişehir kaymakamı oldu. Bu görevde iken Os­manlı Meclis-i Meb’ûsanı’na ikinci defa Karesi mebusu seçildi. Ni­san 1918’de mebusluktan ayrılarak Afyonkarahisar müstakil sancağı muta­sarrıflığına tayin edildi. Mütareke üzeri­ne Aralık 1918’de Çatalca müstakil mu­tasarrıflığına nakledildi. Yunan askerî işgali altında bulunan Çatalca’da Babıâ­li’den hiçbir talimat almaksızın Yunanlı­lar’! bütün memleket işlerinden uzak­laştırmayı başardı. Şubat 1919’da Damad Ferid Paşa hükümeti tarafından Çatalca mutasarrıflığından azledilince tekrar Balıkesir’e döndü.

Yunanlılar’ın İzmir’i işgallerinden bir gün sonra 16 Mayıs 1919 günü Balıke­sir’de de kurulan Redd-i İlhak Cemiyeti’ne katıldı. Alınan karar üzerine İzmir Şimalî Cepheleri Hey’et-i Merkeziyyesi reisliğine seçildi. Bu görevi 30 Haziran 1920’de Balıkesir’in işgaline kadar sür­dü, Aynı vazifede bulunurken 23 Nisan 1920’de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Karesi mebusu olarak seçilmişse de cepheyi ve Kuvâ-yi Milliyye reisliğini bırakamadığı için meclise ancak 30 Haziran’da katılabildi. Mareşal Fevzi Çak­mak başkanlığındaki İcra Vekilleri Heyeti’nde 20 Kasım 1921’den 5 Kasım 1922’ye kadar Maarif vekilliği yaptı; ayrıca kı­sa sürelerle Dahiliye vekilliğiyle Maliye vekilliğinde de bulundu.

Eskişehir bozgunu üzerine Sakarya Harbi’nde cepheye gönderilen “hey’et-i nâsiha”yı teşkil eden on dört kişilik me­bus heyetinde yer aldığı gibi Çerkez Ethem’e gönderilen nasihat heyetinde de bulundu. 1923’te İzmir’de toplanan ilk Millî İktisat Sûrası’na Balıkesir çiftçileri­ni temsilen katıldı. Ağustos 1923’te ya­pılan seçimlerde Balıkesir mebusluğu­nu yine muhafaza etti. Bu dönemde mec­lisçe seçilen ve danıştay vazifesini gören heyetin reisliğini de yaptı. Dönem sonun­da mebusluktan ayrıldı ve bir daha po­litikaya karışmadı. Hayatının son yılların­da Balıkesir Necati Bey Öğretmen Okulu’nda din dersleri okuttu. 6 Nisan 1958 günü İstanbul’da vefat etti.

I. Büyük Miliet Meclisi’nde muhafaza­kâr grubu temsil etmekle beraber bü­tün milletvekillerinin  saygı  gösterdiği Vehbi Bey güçlü ve inandırıcı bir hitabe­te sahipti.

Diyanet İslam Ansiklopedisi