Mehmet Vehbi Bolak Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi
Mehmet Vehbi Bolak, (1882-1958) Türk siyaset adamı.
18 Mayıs 1882’de Balıkesir’de doğdu. Balıkesir İleri gelenlerinden müderris Abacılar Kethüdâsızâde Hacı Yahya Fevzi Nefî Efendi’nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Balıkesir Rüşdiyesi ile Bursa İdâdîsi’nde yaptı. Ayrıca Bursa’da Dârütta’lîm-i Harîr’i bitirdi. Temmuz 1906’da Mekteb-i Mülkiyye’den mezun oldu. Bir süre Balıkesir ilköğretim müfettişliğinde görevlendirildi; Gönen, Burhaniye, Karacabey, Balya kazaları kaymakam vekilliklerinde bulundu. II. Meşrutiyefin ilânından sonra üçüncü sınıf kaymakamlığa terfi ettirilerek Eylül 1908’de Dersim sancağına bağlı Nazimiye kazası kaymakamlığına tayin edildi. Burada üç ay kaldıktan sonra Türk beyleriyle Ermeniler arasında çıkan anlaşmazlığı yatıştırmak üzere Pertek’e nakledildi. Pertek kaymakamı iken 18 Nisan 1912’de yapılan seçimlerde Karesi sancağı mebusluğuna seçilerek Osmanlı Meclis-i Meb’ûsanı’na girdi. Balkan Savaşı dolayısıyla meclisin feshi üzerine Balıkesir’e döndü ve burada Balkan Savaşı için kurulmuş olan Müdâfaa-i Milliyye Cemiyeti’nde çalıştı. Savaşın sona ermesi üzerine tekrar idare mesleğine döndü ve Nisan 1913’te Eskişehir kaymakamı oldu. Bu görevde iken Osmanlı Meclis-i Meb’ûsanı’na ikinci defa Karesi mebusu seçildi. Nisan 1918’de mebusluktan ayrılarak Afyonkarahisar müstakil sancağı mutasarrıflığına tayin edildi. Mütareke üzerine Aralık 1918’de Çatalca müstakil mutasarrıflığına nakledildi. Yunan askerî işgali altında bulunan Çatalca’da Babıâli’den hiçbir talimat almaksızın Yunanlılar’! bütün memleket işlerinden uzaklaştırmayı başardı. Şubat 1919’da Damad Ferid Paşa hükümeti tarafından Çatalca mutasarrıflığından azledilince tekrar Balıkesir’e döndü.
Yunanlılar’ın İzmir’i işgallerinden bir gün sonra 16 Mayıs 1919 günü Balıkesir’de de kurulan Redd-i İlhak Cemiyeti’ne katıldı. Alınan karar üzerine İzmir Şimalî Cepheleri Hey’et-i Merkeziyyesi reisliğine seçildi. Bu görevi 30 Haziran 1920’de Balıkesir’in işgaline kadar sürdü, Aynı vazifede bulunurken 23 Nisan 1920’de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Karesi mebusu olarak seçilmişse de cepheyi ve Kuvâ-yi Milliyye reisliğini bırakamadığı için meclise ancak 30 Haziran’da katılabildi. Mareşal Fevzi Çakmak başkanlığındaki İcra Vekilleri Heyeti’nde 20 Kasım 1921’den 5 Kasım 1922’ye kadar Maarif vekilliği yaptı; ayrıca kısa sürelerle Dahiliye vekilliğiyle Maliye vekilliğinde de bulundu.
Eskişehir bozgunu üzerine Sakarya Harbi’nde cepheye gönderilen “hey’et-i nâsiha”yı teşkil eden on dört kişilik mebus heyetinde yer aldığı gibi Çerkez Ethem’e gönderilen nasihat heyetinde de bulundu. 1923’te İzmir’de toplanan ilk Millî İktisat Sûrası’na Balıkesir çiftçilerini temsilen katıldı. Ağustos 1923’te yapılan seçimlerde Balıkesir mebusluğunu yine muhafaza etti. Bu dönemde meclisçe seçilen ve danıştay vazifesini gören heyetin reisliğini de yaptı. Dönem sonunda mebusluktan ayrıldı ve bir daha politikaya karışmadı. Hayatının son yıllarında Balıkesir Necati Bey Öğretmen Okulu’nda din dersleri okuttu. 6 Nisan 1958 günü İstanbul’da vefat etti.
I. Büyük Miliet Meclisi’nde muhafazakâr grubu temsil etmekle beraber bütün milletvekillerinin saygı gösterdiği Vehbi Bey güçlü ve inandırıcı bir hitabete sahipti.
Diyanet İslam Ansiklopedisi