Edebi Şahsiyetler

Mehmet Altay Köymen Kimdir, Hayatı, Kitapları/Eserleri, Hakkında Bilgi

Mehmet Altay Köymen (1916-1993) Selçuklu tarihçisi.

13 Mayıs 1916’da Ankara Haymana’nın Deveci köyünde doğdu. Babası Çanakkale şehidlerinden Ali Rızâ Efendi, annesi Se­yide Hanım’dır. İlkokulu Haymana’da okudu. Ardından girdiği (1929) Gazi Eğitim Enstitüsü İlköğretmen Okulu kapatılınca öğrenimini Adana öğretmen Okulu’nda sürdürdü. İstanbul Haydarpaşa öğret­men Okulu’ndan mezun oldu (1935). Hay­mana’nın Çalış köyünde kısa bir süre öğ­retmenlik yaptı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ni 1940 yı­lında bitirdi. Mehmed Fuad Köprülü’nün yanında hazırladığı, Muhammed b. İbra­him’in Târîh-i Selcûkıyân-ı Kirman adlı eseri üzerindeki çalışmasıyla doktor un­vanını aldı (i 943). Bir yıl Gazi Eğitim Ens-titüsü’nde tarih öğretmenliği yaptıktan sonra Dil ve Tarih -Coğrafya Fakültesi Ortaçağ Tarihi Kürsüsü’ne asistan tayin edildi (1944). 1948’de doçent oldu. Al­manya, Fransa ve iki yıla yakın bir süre kaldığı İngiltere’de meslekî çalışma ve İn­celemelerde bulundu. 1958’de profesör­lüğe yükseltildi. 1960’ta Almanya’da Frei-burg Üniversitesi Orientalisches Seminar’da araştırmacı profesör olarak çalıştı. İran (1965), İngiltere (1966), Suriye (1969), İran ve Pakistan’da (1970-1971) bilimsel araştırmalar yaptı; Hamburg Üniversite-si’nde İslâm ve Türk tarihi, Türk dili ders­leri okuttu (1975-1976). Dilve Tarih-Coğrafya Fakültesi Genel Türk Tarihi Kürsüsü (1970-1982) ve Tarih Bölümü (1982-1984) başkanlıklarında bulundu. Emekli olduktan sonra 1987 başına kadar Dil ve Ta­rih-Coğrafya Fakültesi’nde, bir süre de Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi’nde sözleşmeli olarak ders okuttu. Uzun yıllar Ankara Üniversitesi’nin değişik fa­kültelerinde inkılâp tarihi, Erzurum Ata­türk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde Selçuklu ve Ortaçağ Türk-İslâm tarihi, genel Türk tarihi dersleri verdi. Yerli ve yabancı pek çok bilimsel kurum ve kuruluşun üyeliklerine seçildi. Türk Ansiklopedisinde tarih müşavir­liği, Türk Tarih Kurumu’nda Genel Türk Tarihi Bilim ve Araştırma Kolu başkanlığı ve üyeliği, Selçuklu Tarihi ve Medeniyeti Enstitüsü’nde genel sekreterlik, Başba­kanlık Kültür Müsteşarlığı ve Kültür Ba-kanlığı’nda Kültür Eserleri Kurulu baş­kan yardımcılığı, 1000 Temel Eser Kurulu başkanlığı gibi idarî ve akademik görev­lerde bulundu. 9 Aralık 1993’te Ankara’da vefat eden Köymen Cebeci Asri Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Arapça, Farsça, İngilizce. Fransızca ve Almanca bilen, bibliyografik bilgisi çok geniş, metodu sağlam bir tarihçi olan Köymen, Büyük Selçuklu Devleti’nin oluş­turduğu Ortaçağ Türk- İslâm tarihi ve medeniyeti sahasında ciddi, orijinal araştırmalar yapmış, Selçuklu tarihini sistem-ieştirip ilim dünyasına değerli eserler ka­zandırmıştır.

İlgili Makaleler