Mehmet Ali Aybar Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

AYBAR, Mehmet Ali (1910 – 10 Temmuz 1995)

Türk siyaset adamı. Türkiye İşçi Partisi genel başkanlığı yapmıştır.

İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’ni ve 1936’da İstanbul Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1939’da Fransa’ya gitti. Ertesi yıl Paris’in Almanlar’ca işgali üzerine İstanbul’a döndü. Hukuk Fakültesi’ne asistan olarak girdi. 1942’de Devletler Hukuku doçenti oldu. 1946’da Vatan ve Gün’e yazdığı siyasal yazılar nedeniyle görevine son verildi. Aybar, bu yazılarında gerçek bir demokrasi için mücadele etmenin zorunluluğunu vurguluyordu. Aynı yıl yedeksubay olarak Kayseri’ye gitti ve burada çıkan Doğruyol gazetesine yazılar yazdı. Askerlik sonrası, 1 Şubat 1947’de İstanbul’da haftalık Hür gazetesini yayımlamaya başladı. 6 sayı çıkabilen bu gazete sıkıyönetimce kapatıldı. Ardından 5 Nisan 1947’de İzmir’de ancak 3 sayı çıkarabildiği haftalık Zincirli Hürriyet gazetesini yayımladı. Burada çıkan yazılarında CHP iktidarı ile ABD’nin yakınlaşma siyasetini eleştirerek, Amerikan yardımına karşı çıkmanın kutsal bir görev olduğunu savundu. Başyazarlığını yaptığı bu gazetelerde hükümte ve cumhurbaşkanına hakaret ettiği gerekçesiyle, 1949’da 3 yıl 8 ay hüküm giydi. İstanbul ve Nevşehir cezaevlerinde yattı. 1950’de çıkarılan afla serbest bırakıldı. Avukatlık yapmaya başladı. Yeditepe ve Beraber dergilerine sanatsal ve toplumbilimsel yazılar yazdı. Bu dönemdeki yazılarında, Tahsin Hüsnü takma adım kullandı.

Aybar, 1961’de kurulan Türkiye İşçi Partisi (TİP) kurucularının oybirliği ile 1 Şubat 1962’de parti genel başkanlığına getirildi. 1965’te İstanbul milletvekili olarak meclise girdi. 1968’de Çekoslovakya’nın işgaline karşı çıkan açıklamaları üzerine partinin öbür yöneticileriyle görüş ayrılığına düştü. Daha sonra parti içinde Behice Boran ve Sadun Aren’in oluşturduğu “Emek Grubu” ile başta sosyalizm anlayışı olmak üzere pek çok konuda farklı yaklaşımları savunmaya başladılar. 1969 seçimlerinde yine TİP’ten İstanbul milletvekili seçildi. Ancak, parti içinde hayli yıpranan Aybar, 21 Aralık 1969’da TİP Genel Başkanlığından istifa etti. Parti içi ayrılığın iyice belirginleştiği IV. Büyük Kongre’ye katılmadı (Ekim 1970). Daha sonra 10 Şubat 1971’de toplanan TİP Yönetim Kurulu tarafından bilimsel sosyalizmin ilkelerinden saptığı gerekçesiyle ve partiden çıkarılma istemiyle disiplin kuruluna verildi. Bunun üzerine, 14 Şubat 1971’de partiden istifa etti. 12 Mart döneminde bağımsız milletvekili olarak mecliste kaldı. 1973 seçimlerinde Türkiye Birlik Partisi’nden bağımsız aday olduysa da seçilemedi. 30 Mayıs 1975’te bazı eski TİP’lilerle Sosyalist Parti’yi kurdu. Aybar’ın genel başkanlığını yaptığı bu parti daha sonra Sosyalist Devrim Partisi adını aldı. Partinin 1979’da yapılan kongresinde tüzük gereğince, genel başkanlıktan çekildi. Ekim 1979 seçimlerinde İstanbul’dan aday olduysa da kazanamadı. 12 Eylül 1980’de diğer partilerle birlikte kapatılan Sosyalist Parti’ yi kurdu.