Mehmed Şerif Efendi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
Mehmed Şerif Efendi (ö. 1204/1790) Osmanlı şeyhülislâmı.
6 Muharrem 1130’da (10 Aralık i 717) doğdu. Şeyhülislâm Ebûishakzâde Mehmed Esad Efendi’nin oğlu ve Şeyhülislâm Ebûishak İsmail Efendi’nin torunudur. Annesi de Şeyhülislâm Mirzazâde Şeyh Mehmed Efendi’nin kızıdır. 1151′-de (1738) müderris ve babasının nüfuzundan istifade ile 1167’de (1754) Diyarbekir kadısı oldu. Ardından Bursa kadılığında bulundu ve Mekke-i Mükerreme kadılığı payesini aldı. Recebi 180’de (Aralık 1766) İstanbul kadılığına getirildi. Rebîülâhir 1185te (Temmuz İ 771) Anadolu kazaskerliğine tayin edildi. Rebîülâhir 1186’da (Temmuz 1772) görev süresini tamamlayarak Anadolu kazaskerliğinden ayrıldı. 29 Cemâziyelevvel 1189’da (28 Temmuz 1775) Rumeli kazaskeri oldu. I. Abdülhamid döneminde Cemâziyelevvel 1192’de (Haziran 1778) ikinci defa Rumeli kazaskerliğine tayin edildiyse de yirmi gün sonra görevinden alındı. 25 Cemâziyelâhir 1192’de (21 Temmuz 1 778) Vassafzâde Mehmed Esad Efendi’nin istifasıyla boşalan şeyhülislâmlık makamına getirildi. Yaklaşık dört buçuk yıl şeyhülislâmlık yapmasının ardından meşihatta uzun süredir bulunduğu gerekçesiyle bu makamdan feragat etti.[5 Şevval II96 / 13 Eylül 1782] Mehmed Şerif Efendi’ye dilediği yerde oturma izni verildiğinden Bebek’te bulunan yalısına taşındı. Uzun süre herhangi bir görev almadı, zaman zaman yapılan müşaverelere katıldı.
III. Selim’in tahta çıkması üzerine Mehmed Kâmil Efendi’nin azliyle 27 Zilkade 1203 (19 Ağustos 1789) tarihinde ikinci defa şeyhülislâmlığa getirildi. Ancak altmış gün sonra 27Muharrem 1204’te (17 Ekim 1789) azledildi. Görevden alınma sebebi olarak yaşlılığı dolayısıyla III. Selim’in uygulamayı düşündüğü yeniliklere ayak uydurmakta zorlanması, hafıza zayıflığı ve bundan dolayı vazife yapamayacak durumda bulunması gösterilmektedir. Ancak daha kuvvetli bir sebep, bir meşveret sırasında valide kethüdası Mahmud Bey’e padişahın tebdil gezileri sırasında silâh taşımasının uygun olmadığını, bunun padişaha bir zarar gelme ihtimaline yol açabileceği yolundaki sözleridir. Bu durum onun bunamış olmasına yorularak hemenazledilmiştir.
Hocapaşa’daki konağına çekildikten sonra sekiz ay kadar yaşayan Mehmed Şerif Efendi 9 Ramazan 1204’te (23 Mayıs 1790] vefat etti. Mezarı Çarşamba’da Yavuz Selim Camii civarında bulunan dedesi Şeyhülislâm Ebûishak İsmail Efendi’-nin yaptırdığı caminin hazîresindeki aile kabristanındadır. Ailesinden dokuz şeyhülislâm yetişmiş olan Mehmed Şerif Efen-di’nin dedesi, babası ve amcası Ebûishak-zâde İshak Efendi şeyhülislâmlık yaptıkları gibi oğlu Topal Atâullah Mehmed Efendi deşeyhülislâmlıkmakamına kadar yükselmiştir. Aynı zamanda şair Fıtnat Hanım’ın kardeşi olan Mehmed Şerif Efendi’nin âlim, arif, zarif ve cömert bir zat olduğu kaydedilir. İlmiye makamlarına tayinde liyakate önem verdiği de belirtilir.