Mehdi Ben Barka Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BEN BARKA, Mehdi (1920-1965)

Faslı siyaset adamı. Fas bağımsızlık mücadelesinin önderlerindendir.

Rabat’ta doğdu, Paris’te öldürüldü. Bir jandarmanın oğlu olan Ben Barka, medrese ve üniversite öğrenimi gördükten sonra Rabat Fen Fakültesi’nde matematik profesörlüğü yaptı. Fas’ta fen derslerinin de Arapça okutulmasını sağladı.

1934’ten sonra Fas ulusal hareketi saflarında mücadele eden Ben Barka, 1943’te İstiklal Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı. Parti tarafından yayımlanan ve bağımsızlık isteyen bildiride imzası bulunan otuz kişiden biriydi. Bildiri Fas sultanına, Fransız sömürge yönetimine ve Müttefikler’e verilmişti. Bu olay üzerine parti ileri gelenleri tutuklandı, meydana gelen protesto hareketleri Fransız güvenlik güçlerince kanlı biçimde bastırıldı.

Fas’ın 1956’da bağımsızlığını kazanmasından sonra İstiklal Partisi içinde bunalım ortaya çıktı. Bağımsızlık konusunda birleşen gruplar, bağımsızlıktan sonra güdülecek siyaset konusunda görüş ayrılığına düştüler. 1959’da parti ikiye ayrıldı. Geleneksel güçleri temsil eden partinin büyük bir bölümü İstiklal Partisi adını korudu ve başkanlığına Allal Fasi getirildi. Partinin sol kanadı ise Mehdi Ben Barka’nm önderliğinde Halkın Güçleri Ulusal Birliği’ni kurdu.

Ben Barka öteden beri siyasi hareketle sendikal hareketin işbirliğini amaçlıyordu. Yeni partinin bu doğrultudaki çalışmaları sonucu 1960’ta Fas İşçi Federasyonu ikiye ayrıldı. Büyük çoğunluk Halkın Güçleri Ulusal Birliği’ni desteklerken, İstiklal Partisi’ ni destekleyen azınlık grubu Genel Fas İşçileri Federasyonu’nu kurdu. Ben Barka 1966’da Havana’ da toplanacak olan Uç Kıta Dayanışma Konferansı’ nın hazırlık çalışmalarına katıldı ve çabalarını Asya, Afrika ve Güney Amerika ülkelerinin emperyalizme karşı mücadelesi doğrultusunda yoğunlaştırdı. 29 Ekim 1965’te Paris’te bulunduğu sırada kaçırılarak öldürüldü. Olayla ilgili olarak Fransa’da yapılan yargılama sonucu, Fas İçişleri Bakam General Muhammed Ufkir gıyabında müebbet hapis cezasına, Fransız istihbarat Servisi ajanlarından Antoıne Lopez de sekiz yıl kürek cezasına çarptırıldı.

•    YAPITLAR: Nahva Bina Mogtana Cedid, (“Yeni Bir Toplumun Kuruluşuna Doğru”); Option revolutionnaire au Maroc: ecrits politiques, (“Fas’ta Devrimci Yol: Siyasi Yazılar”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi