Mecmua-i Ebüzziya Yazarları, Özellikleri, Hakkında Bilgi
Mecmûa-i Ebüzziyâ. 1880-1912 yılları arasında on beş günlük ve haftalık olarak yayımlanan ilmî, edebî, siyasî dergi.
Türk dergiciliğinin baskı ve içerik yönünden kalitesini yükselten ilk dergilerdendir. Ansİklopedist dönemin Mecmûa-i Fünûn’dan (1862) sonra ikinci önemli dergisi olup Ebüzziyâ Mehmed Tevfik tarafından 15 Ramazan 1297 – 2 Ramazan 1330 (21 Ağustos 1880-15 Ağustos 1912) tarihleri arasında 159 sayı çıkarılmıştır. Otuz iki yıllık yayım hayatı boyunca 20. sayısında bir yıl [yeni matbaasının kuruluş çalışmaları için, 20 Mayıs 1881 -2 Haziran 1882] 36. sayıda bir buçuk yıl (24 Mart 1883-21 Ekim 1884), 48. sayıda bir buçuk yıl (1 Nisan 1885-31 Ağustos 1886), 53. sayıda dokuz buçuk yıl [sansür külfeti sebebiyle, 30 Ekim 1886-16 Mart 1896] 60. sayıda sekiz ay. 76. sayıda dört ay, 93. sayıda on bir yıl [Ebüzziyâ Tevfik’in Konya’ya sürülmesi sebebiyle, 1900-1911] olmak üzere neşir hayatına sekiz defa ara vermek zorunda kalmıştır.
Matbuatın siyaset konusunda yoğun bir baskı altında tutulduğu II. Abdülhamid döneminde Münif Paşa’nın ikinci defa Maarif nazırlığına getirilmesinden de faydalanarak “fünun ve maariften bahsedecek bir dergi çıkarma müracaatında bulunan Ebüzziyâ Mehmed Tevfik’e, derginin 1. sayısının ilk sayfasında metnini yayımladığı üzere asla politika ile uğraşmamak, ülkede kanunen tanınan dinlere ve umumi âdaba aykırı konulardan kaçınmak şartıyla izin verilmiştir.
Bir süre Mihran Matbaası’nda basılan dergide kapak çerçevesinin köşelerine. “Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz” mealindeki hadisin metni parça parça yerleştirilmiş, aralara ise İbn Sînâ, İbn Rüşd, İbn Hay-yân, Ya’küb b. İshak el-Kindî. Meymûn-ı Vâsıtî, Gelenbevî ve Şinâsi’nin isimleri konulmuştur. Ayrıca kapak başlığının altında, “Mâsivâ şaibesinden dili tathîre çalış Pertev-i hikmet ü irfan ile tenvire alış” beyti bulunmaktadır. Derginin ilme bakışını tablolaştıran bu düzenleme içinde İslâm âlimlerinin son halkası olarak Şinâsi’nin adının yer alması dikkat çekicidir.