Edebiyat Sözlüğü
Mecaz-ı Mürsel Nedir Sanatı Örnekleri
Mecaz-ı Mürsel. Bir sözü benzetme gayesi gütmeden kendi anlamının dışında bir anlamda kullanmaya denir. Günlük konuşmalarımızda çok rastlanan sanatlardandır.
Mecaz-ı mürselde iki özellik aranır:
- Kelimenin veya sözün gerçek anlamının dışında kullanılması,
- Engelleyici bir durum (karina-i mania) bulunmaması.
Örnek:
“Sobayı yak” dediğimiz zaman ‘soba’ gerçek anlamda kullanılmıyor. Demir sobanın yanması imkânı yoktur. Ancak soba içinde odun yakılabilir.
Mecaz-ı mürselde daha başka ilişkiler vardır: Genellik-özellik, parça-bütün, hâl-mahal, sebep-sonuç gibi…
Örnek:
Evet, oğlum Hoca sevmezdi, bilirim sarayı
Amma sövmezdi de hoşlanmadığından dolayı
Mehmet Âkif Ersoy
Bu kış yolculuk var duyarsa için
Beni de beraber al anneciğim
Necip Fazıl Kısakürek
Aldın hezâr büt-gedeyi mescid eyledin
Nâkus yerlerinde okuttun ezanları
Baki