Edebiyat Sözlüğü

Mecaz-ı Mürsel Nedir Sanatı Örnekleri

Mecaz-ı Mürsel. Bir sözü benzetme gayesi gütmeden kendi anlamının dışında bir anlamda kullanmaya denir. Günlük konuşmalarımızda çok rastlanan sanatlardandır.

Mecaz-ı mürselde iki özellik aranır:

  • Kelimenin veya sözün gerçek anlamının dışında kullanılması,
  • Engelleyici bir durum (karina-i mania) bulunmaması.

Örnek:

“Sobayı yak” dediğimiz zaman ‘soba’ gerçek anlamda kullanılmıyor. Demir sobanın yanması imkânı yoktur. Ancak soba içinde odun yakılabilir.

Mecaz-ı mürselde daha başka ilişkiler vardır: Genellik-özellik, parça-bütün, hâl-mahal, sebep-sonuç gibi…

Örnek:

Evet, oğlum Hoca sevmezdi, bilirim sarayı
Amma sövmezdi de hoşlanmadığından dolayı
Mehmet Âkif Ersoy

Bu kış yolculuk var duyarsa için
Beni de beraber al anneciğim
Necip Fazıl Kısakürek

Aldın hezâr büt-gedeyi mescid eyledin
Nâkus yerlerinde okuttun ezanları
Baki