Maxwell Anderson Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ANDERSON, Maxwell (1888-1959)

ABD’li oyun yazarı. Demokratik kurumlan ve işleyişi yücelten, insanın özgürlüğünü vurgulayan oyunlar yazmıştır.

15 Aralık 1888’de Pennsylvania Eyaleti’nin Atlantic kentinde doğdu.Bir Baptist rahibi olan babasının sık sık yer değiştirmesi yüzünden ilk ve ortaöğrenimini değişik okullarda yaptı. 1911 yılında North Dakota Üniversitesinden mezun olup öğretmenliğe başladı. Daha sonra Stanford Üniversitesi’nde ders verdi; 1914’te master çalışmasını tamamladı. Bir yıl kadar öğretmenliği sürdürdükten sonra pasifist görüşlerinin sakıncalı bulunması yüzünden görevinden ayrılıp gazeteciliğe başladı. Görüşleri çalıştığı çeşitli gazetelerde de sorun yaratınca New York’a taşındı ve daha önceleri kimi şiirlerini yayımlayan New Republic adlı gazeteye girdi. The Globe ve World gazetelerinde çalıştı. 1920’lerde oyun yazarlığına başladı. 1933 Pulitzer Ödülü ile 1935 Tiyatro Eleştirmenler Birliği Ödülü’nü kazandı. 1946 yılında Columbia Üniversitesi onur doktoru unvanını aldı. Ölümüne yakın tiyatro çevrelerinden çekilen yazar, 28 Şubat 1959’da Conneticut Eyaleti’nde, Stanford’da öldü.

Maxwell Anderson’u oyun yazarlığına gazeteci meslektaşı Laurence Stallings teşvik etti. Wbite Desert (“Beyaz Çöl”) adlı oyunu arkadaşının çabalarıyla 1923 yılında sahnelenip olumlu eleştiriler alınca, Anderson gazeteciliği bırakıp kendini bütünüyle oyun yazarlığına verdi. Ertesi yıl Stallings ile birlikte yazdıkları What Price Glory? (“Şan Şeref Ne Pahasına?”) büyük bir başarı kazandı. I. Dünya Savaşı’nı konu alan bu oyun, cephe gerisini ve askerlerin yaşamlarım çok çarpıcı ve gerçekçi bir biçimde yansıtıyordu. Oyun kısa sürede dünya çapında tanındı. Anderson, Stallings ile birlikte iki oyun daha yazdıktan sonra kendi başına ürün vermeye başladı. 1927 yılında sahnelenen ve ünlü Sacco ve Vanzetti davasını ele alan Gods of the Lightning (“Yıldırım Tanrıları”) adlı oyunu, konunun gündemde olduğu o günlerde bütün dünyada büyük tartışmalara yol açtı. Sacco ve Vanzetti’nin önyargı, sınıfsal nefret, yasal yolsuzluklar ve rüşvet sonucunda ölüme mahkûm edildiğini öne süren bu oyun, “tümüyle yanlı olmak” la eleştirildi. Anderson 1930’larda birbiri ardından yazdığı tarihsel dramlar ve müzikal komedilerle ABD’nin en çok sözü edilen oyun yazarlarından biri oldu. II. Dünya Savaşı günlerinde yurtseverlik duygularını ön plana alan oyunlar yazdı. 1954’ten sonra yazdığı oyunlar Broadway sahnelerinde başarısız sonuçlar alınca, kendisini tiyatro çevrelerinden çekti; dikkatlerden uzak yaşamaya çalıştı.

Tiyatroyu kendi deyimiyle “demokrasinin tapınağı” olarak gören Anderson, tüm yazarlık yaşamı boyunca insan düşüncesini bu kurum aracılığı ile yüceltmeye çalışmıştır. Koşuklu oyun türünün Bro-adway sahnelerine yerleşmesini sağlamış, her biri ilgiyle karşılanan otuz altı oyun yazmıştır. Özgürlüğü ve inançlara bağlılığı hemen her oyununda öne çıkaran Anderson, 20. yy’m ilk yarısında Amerikan tiyatrosuna kişilik getirmeye çalışan yazarlar arasında sayılmaktadır.

•    YAPITLAR (başlıca): White Desert, 1923,(“Beyaz Çöl”); WhatPrice Glory? (L. Stallings ile), 1924,(“Şan Şeref Ne Pahasına?”) ; Gypsy, 1929, (“Çingene”); Elizaheth the Queen, 1930, (“Kraliçe Elizabeth”); Mary of Scotland, 1933; Valley of Forge, 1934, (“Forge Vadisi”); Winterset 1935; The Wingless Victory, 1936, (“Kanatsız Zafer”); The Masque ofKings, 1937, (“Kralların Maskesi”); Fligh Tor, 1937; Key Largo, 1939; Joan of Lorraine, 1946; Anne of the Thousand Days, 1948; The Bad Seed, 1954,(“Kötü Tohum”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi