Edebi Şahsiyetler

Marsden Hartley Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HARTLEY, Marsden (1877-1943)

ABD’li ressam. Kütlesel biçimleri kalın dış çizgilerle vurguladığı manzaralarıyla tanınmıştır.

4 Ocak 1877’de Maine Eyaleti’nin Lewiston kentinde doğdu, 2 Eylül 1943’te aynı eyaletin Elisworth kentinde öldü. 1892’den başlayarak Cleveland School of Art’ta, 1898’den sonra da New York Chase ve School ve National Academy of Design’da eğitim gördü. 1909’da ilk sergisini ünlü sanatçı A. Stieglitz’in  galerisinde açtı ve 291 Grubu’nun üyesi oldu. 1912’de Stieglitz tarafından Paris’e gönderildi. O dönemde Paris’te egemen olan Kübizm’e yakınlık duymadı ve Almanya’ya gitmeye karar verdi. 1913’te Berlin’de Der Blaue Reiter (Mavi Atlı) grubunun sergisine katıldı. Aynı yıl ABD’ye geri dönerek yapıtlarını Armory Show’da sergiledi. 1914’te yeniden Avrupa’ ya gitti, iki yıl sonra ABD’ye döndü ve çalışmalarım New York’ta sürdürdü. 1920’lerin ortasından başlayarak on yıl süreyle Fransa, Almanya, İtalya ve Meksika’da kaldı, 1936’da ABD’ye geri döndü.

Hartley Avrupa’da kaldığı süre içinde soyuta yönelmiş, dışavurumcu (ekspresyonist) bir renk anlayışının egemen olduğu, çizgi, zikzak ve damalardan oluşan soyut düzenlemeler yapmıştır. 1916’da ABD’ ye döndükten sonra renklerinde bir yumuşama başlamış ve pastel tonlar kullanarak yapımcı (konstrüktivist) nitelikli yapıtlar üretmiştir. Ancak kısa sürede bu tavırdan uzaklaşmaya başlamış, 1918-1920 arasında özellikle gökyüzü, deniz ve dağları işlediği dramatik manzara resimlerine yönelmiştir. 1932’den sonraki yapıtlarında Alman dışavurumcuları ve Nabi-ler’den esinlenen ve güçlü, ilkel duygulan simgeleyen bilinçli ve gelişmiş bir acemilik sergilemiştir. Balıkçının Son Yemeği-Nova Scotia adlı yapıtında izlenen bu tavrı yaşamı boyunca sürdürmüştür. Gerek manzaralarında, gerek natürmort ve figürlerinde biçimlerin katılığı, yassı ve iki boyutlu bir mekânda dondurulmuş gibidir. Hartley, edebiyatla da ilgilenmiş, 1922’de Paris’te şiirlerini içeren bir kitap yayımlamıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Resim: Maine’de Kar Fırtınası, ykş. 1911, Ferargil Galerisi; Resim No. 3, 1914-1915, Whitney Müzesi, New York; Balıkçının Son Yemeği-Nova Scotia, 1940-1941; Katahdin Dağı, Güz, No.l, 1941-1942, Nebraska Üniversitesi Sanat Galerisi. Kitap: Adventures in the Arts, 1921, (“Sanat Serüvenleri”); Twenty-Five Poems, 1922, (“Yirmi Beş Şiir”).

•    KAYNAKLAR: E. Mc Causland, Marsden Hartley, 1952.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi