Sosyoloji

Mario Vargas Llosa – Ketum Kahraman

Tanıtım metni

Mario Vargas LlosaKetum Kahraman

Mario Vargas Llosa 1936 yılında Peru’da doğdu. İlk kitabını 1952’de yayınladı.
Edebiyatın dışında, gazetecilik ve siyasetle de ilgilendi. 1990 yılında başkan
adayı olarak seçimlere katıldı fakat seçimi kazanamadı. Kent ve Köpekler,
Don Rigiberto’nun Not
Defterleri, Üveyanne’ye Övgü
ve Teke Şenliği yazarın Türkçeye de
kazandırılmış romanlarından bazılarıdır. Çok sayıda edebiyat ödülü kazanmış
olan Llosa, 2010 yılında Nobel
Edebiyat Ödülü’nün de sahibi oldu.

Latin Amerika edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Mario Vargas Llosa’nın yeni romanı Ketum Kahraman, yazarın birçok kitabını
Türkçeye kazandırmış olan Can Yayınları tarafından yayınlandı.

Her Zenginlik Kendi Düşmanını
Yaratır

Ketum Kahraman’da olaylar, nakliye şirketi sahibi Felícito Yanaqué adlı
karakterin kapısına sıkıştırılmış bir tehdit mektubuyla başlıyor. İmza yerine
örümcek deseninin kullanıldığı notta Felícito’dan haraç istenmektedir.

Peru’nun Piura şehrinde yaşayan Felícito, küçük yaşında
annesi tarafından terk edilmiştir. Yoksulluk içinde, zorluklarla dolu bir hayat
yaşamıştır. Babasıyla birlikte bütün bu güçlüklerin üstesinden gelerek
eğitimini tamamlamış ve saygı duyulan, başarılı bir iş adamı olmayı başarmıştır.
Miguel ve Tiburcio adlarında iki oğlundan başka ara sıra kaçamak yaptığı
metresi Mabel’le sınırlı bir çevre içinde mutlu bir hayat kurmuştur kendine.
Yaşadığı zorluklar ve ödediği bunca bedelden sonra bir şantaj mektubuna boyun
eğmeyecek kadar gururlu biridir Felícito. Polis şefi Çavuş Lituma’yla
görüştükten sonra yerel bir gazeteye bu olayla ilgili demeç verir; şantaja
boyun eğmeyeceğini belirterek meydan okur.

Şantajcıların ikinci hamlesi, Felícito’nun metresi Mabel’i
kaçırmak olur. İşin içine adam kaçırma eklenince polis soruşturmayı
derinleştirir. Soruşturma ilerledikçe Felícito, düşmanın çok da uzakta
olmadığını öğrenir.

Roman, Felícito’nun hikâyesine paralel bir başka hikâye ile
devam eder. İkinci hikâye, başkent Lima’da yaşayan, 80’li yaşlarında, oldukça
zengin bir iş adamı olan Ismael Carrera ve ailesi etrafında gelişir. Büyük bir
sigorta şirketinin sahibi olan Ismael, hayatı boyunca sahip olduğu değerleri
çocuklarına aşılamaya çalışmış idealist bir tiptir. Çocukları, Miki ve Escobita
babalarında hiç benzemeyen tembel tiplerdir. Ismael hasta yatağında yatarken
çocukları onun ölümün sonra miras paylaşımı konusunda tartışmaya girerler. Oğulları
Ismael’in ölmesini istemektedirler. Ismael, ölümünü bekleyen oğullarına bir
ders vermeye karar verir. İntikam planının ilk aşaması, hizmetçisi Armida ile
evlenerek uzun ve pahalı bir balayı için Avrupa’ya gitmektir. Ismael’in bu
oyunundaki müttefiki, sadık dostu ve çalışma arkadaşı Don Rigoberto’dur.

Tembel oğullar, para söz konusu olunca hareketlenirler.
Babalarının yaşlılığını ve akli bakımdan yetersiz olduğunu iddia ederek hem
evliliği geçersiz kılmaya hem de mirasa konmaya çalışırlar. Entrikalar savaşı
bu şekilde başlar.

Evrensel Bir Sorun
Olarak Sahtekârlık

Olaylar her iki hikâyede de birbirine paralel olarak
gelişir. İki ayrı olayın merkezindeki karakterler benzer özelliklere sahiptir. Felícito’nun
zorluklara boyun eğmeyen, mücadeleci ruhu babasından aldığı belki de tek
mirastır. Felícito, tehdit altındaki maddi değerlerini, sahip olduğu manevi
değerlerle müdafaa etmeye çalışır. Benzer bir durum Ismael için de geçerlidir.
Ismael’in maddi varlıkları, ahlaki gerilik içindeki oğulları tarafından tehdit
edilmektedir.

Felícito ve Ismael iki farklı ekonomik yapıyı temsil
etmektedirler. Karşılaştıkları sorunlar ise ortaktır. Bunun da ötesinde,
olayların gelişimi, neredeyse bu iki karakteri kader ortağı yapar. Yazar bu
yolla alçaklığın, sahtekârlığın ve entrikanın belli bir ekonomik veya sosyal
çevreyle ilgili olmadığını gösteriyor. Servet ve zenginlik peşindeki insanın
ahlaki düşüşü, insan hayatının bütün katmanlarında problem olarak karşımıza
çıkabilir. Bu kötümser perspektif Don Rigoberto’nun sözleriyle dile
getiriliyor: “Bu ülkede küçük de olsa bir uygarlık alanı yaratmak olanaksız.”

Romanda kuşak çatışması, geçmiş ile bugünün değerleri
arasındaki çatışma çatışan pek çok unsur ele alınıyor. İki farklı hikâyede
benzer temalar öne çıkarılıyor. Esas karakterlerin dışında çeşitli rollerde
karşımıza çıkan diğer tipler üzerinden toplumun belli değerleri ve de aleladelikleri
anlatılıyor. Llosa’nın önceki romanlarında kullandığı Çavuş Lituma, Don
Rigoberto ve Lucrecia gibi karakterler romana ayrıca renk katıyor.

Kitabın künyesi

Yazar: Mario Vargas Llosa

Kitap adı: Ketum Kahraman

Kitabın orijinal adı: El héroe discreto

Çeviri: Havva Mutlu

Can Yayınları, 416 s.

İlgili Makaleler