Felsefeciler

Marcus Tullius Cicero (Filozoflar ve Biyografileri)

filozof/cicerobust- Marcus Tullius Cicero

Marcus Tullius Cicero (M.Ö. 106 – M.Ö. 43), (Lâtin) Romali devlet adami, bilgin, hatip ve yazar. Felsefe ögrenimini, Epikürosçu Phaedros, Stoaci Diodotos ve Akademi’ye bagli Philon’dan almis olan Cicero’nun önemi, Yunan düsüncesini daha sonraki kusaklara aktarmasindan olusur. Bilgi kurami açisindan, kesinlige baglanmak yerine olasiliklarin yolunu izlemeyi yegleyen, buna karsin ahlak alaninda, dogmatik bir tavir sergileyip, Stoacilara ve bu arada Sokrates’e yönelen Cicero, Latincenin felsefe dili olarak gelismesine katki yapmis ve bu arada, dinsel görüsleri açisindan daima agnostik kalmistir.

Hayati

3 Ocak M.Ö. 106 yilinda Arpinum’da dogmustur. Çocuklugundan itibaren harika bir ögrenci olmus, egitime olan tutkusu ve sevgisi ile ünlenmistir. Yogun bir hukuk ögrenimi görmüs, daha sonralari ise edebiyat ve felsefeyle daha çok ilgilenmeye baslamistir. Savasi hiç sevmezdi, yine de orduya katildi. Mahkemelere baskanlik yapti, ünlü ve basarili bir hukukçu oldu. Daha sonralari ise konsül oldu, daha önce ailesinden hiçbir kimse konsül olmamisti, yani o bir novus homo idi. M.Ö. 60 yilinda Sezar, ilk Triumvirligi baslatti. M.Ö. 58 yilinda Publius Clodius Pulcher’in koydugu yasa ve aralarinda gelisen sürekli muhalefet yüzünden Italya’yi bir yilligina terk etti. M.Ö. 50’li yillarda, Cicero popülist Milo’yu Clodius’a karsi destekledi. Sonra 50’li yillarin ortasinda Clodius Milo’nun gladyatörleri tarafindan Via Appia’da öldürüldü. Cicero Milo’yu savundu, bariz kanitlar yüzünden pek basarili oldugu söylenemez. Nitekim Milo sürgüne gitti ve uzun bir süre Marsilya’da yasadi.

M.Ö. 50 yilinda Sezar ile Pompey arasindaki gerilim iyice artmisti, Cicero bu yillarda Pompeius’in tarafini tuttu, yine de Caesar’in düsmani olmak istemiyor buna göre daha yumusak bir politika izliyordu. M.Ö. 49 yilinda Caesar Italya’yi isgal ettiginde, Cicero kaçmak zorunda kaldi. Daha sonralari Caesar onun geri dönmesi için ikna etmeye çalisinca, Cicero Italya’yi terk ederek Selanik’e gitti. M.Ö. 48 yilinda Pompeius taraftarlariylaydi, bu dönemde onlarla arasi açildi, Ceasar’in Pharsalus’daki zaferinin ardindan Roma’ya geri döndü. Caesar’in hükümranligi altinda sesini çikarmadi, yazilarina konsantre olmustu.

M.Ö. 45 yilinin Subatinda kizi Tullia öldü. Hayati boyu bu soktan kurtulamadi.

M.Ö. 44 yilinda Caesar öldürüldü. Bu dönemde popülaritesi artti, Senato’nun en güçlü, en sözü geçer adami haline geldi. Sezar’dan sonra giderek güçlenen Marcus Antonius’yi sevmiyordu. Yine de Marcus Antonius ve Cicero dönemin en güçlü iki adami olarak digerlerinden daha öne çikiyordu. Caesar’in veliahdi Octavianus Italya’ya varinca, Cicero Antonius’a karsi onu savunmaya basladi. Sürekli Antonius’u elestiriyor, Octavianius’u ise övüyordu. Senatus’u da Antonius’a karsi kiskirtmisti. Cicero’nun ününün doruguydu bu dönemler. Zamanla Cicero’nun Antonius’a olan kini artti, kafasindaki plan hem Octavianus hem de Antonius’u aradan çikarmakti. Ama bu ikisi Lepidus ile beraber ikinci Triumvirligi kurunca, Cicero’u devlet düsmani ilân ettiler. Cicero kaçti, fakat yakalandi. M.Ö. 43 yilinin 7 Aralik günü basi kesilerek idam edildi. Basi ve elleri Forum Romanum’daki Rostra’da gösterildi.

Çalismalari

Konusmalari

Hiç kuskusuz Cicero’yu bu kadar büyük ve ünlü kilan özelligi onun inanilmaz hatipligi idi. Toplam 88 konusmasi kayda geçirilmis, bunlardan sadece 58’i bugüne ulasabilmistir.

Politik Konusmalari

Pro Lege Manilia veya De Imperio Cn. Pompei (M.Ö.66)
De Lege Agraria contra Rullum (M.Ö.63)
In Catilinam I-IV (M.Ö.63)
Pro Marcello (M.Ö.46)
Pro Ligario (M.Ö.46)
Pro Rege Deiotaro (M.Ö.46)
Philippicae (M.Ö.44)

Felsefesi

Retorik

de Inventione (M.Ö.84)
de Oratore (M.Ö.55)
de Partitionibus Oratoriae (M.Ö.54)
de Optimo Genere Oratorum (M.Ö.52)
Brutus (M.Ö.46)
Orator ad M. Brutum (M.Ö.46)
Topica (M.Ö.44)

Diger Felsefi Çalismalari

Epistulae
de Republica (M.Ö.51)
Hortensius (M.Ö.45)
Lucullus or Academica Priora (M.Ö.45)
Academica Posteriora (M.Ö.45)
De Finibus, Bonorum et Malorum (M.Ö.45)
Tusculanæ Quaestiones (M.Ö.45)
de Natura Deorum (M.Ö.45)
de Divinatione (M.Ö.45)
de Fato (M.Ö.45)
Cato Maior de Senectute (M.Ö.44)
Laelius de Amicitia (M.Ö.44)
de Officiis (M.Ö.44)
Paradoxa Stoicorum (M.Ö.-)
de Legibus (M.Ö.-)
de Consulatu Suo (M.Ö.-)
de temporibus suis (M.Ö.-)

Commentariolum Petitionis (M.Ö.- , Cicero’ya atfedilse de büyük ihtimalle kardesi Quintus Tullius Cicero tarafindan yazilmistir.)

NOT: Cicero Klasik Latince’de “Kikero” seklinde, Caesar ise “Kayzar” seklinde okunur. Latince bir ismin Ingilizcede farkli, Fransizcada farkli, Ispanyolcada farkli yazilip, farkli telaffuz ediliyor olmasi oldukça kafa karistirici olacagindan insan, ülke ve sehir adlarinin asillarindaki gibi yazilmasi ve okunmasi olabilecek en uygun ve akademik yöntemdir.