Tarihi Şahsiyetler

Marco (Marko) Polo Kimdir, Hayatı, Biyografi, Hakkında Bilgi

Marco Polo (ö. 1324) Batı dünyasına Asya ve Uzakdoğu’yu tanıtan Venedikli seyyah.

Hayatı ve seyahatleri hakkındaki bilgi­ler kesinlik kazanmamış olmakla birlikte 1254’te Venedik’te doğduğu ve tüccar bir aileye mensup bulunduğu belirtilir. Ba­bası Nîcolö ve amcası Matteo İstanbul, Kı­rım, Volga bölgesi, Bulgar ve Saray şehir­leriyle İran’dan Çin’e uzanan kesimde ti­carî faaliyette bulunmuşlar, 1260-1269 yıllarındaki seyahatle riyle Pekin’e ulaşıp Kubilay ile görüşmüşlerdi. Ülkelerine dön­dükten iki yıl sonra Papa Gregorio tarafından tekrar Pekin’e gönderildiklerinde yanlarına Marco Polo ile iki de misyoner aldılar. 1271-1274 yılları arasında sürdü­rülen bu seyahat esnasında Kubilay Han onları yazlık sarayında kabul etti. Küçük yaşta bulunan Marco Polo burada mahal­lî dilleri öğrendi, birçok olaya şahit oldu. Bu arada bazı resmî görevler üstlendi. 1292’de ailesiyle birlikte dönüş yolculu­ğuna başladı. On dört gemi ve 700 mü­rettebattan oluşan filo on beş ay sonra İran körfezindeki Hürmüz Limanı’na ulaş­tı. Burada, Kubilay Han tarafından Argun Han’a gönderilen Prenses Cocacin’e saraya kadar re­fakat ettiler ve Argun Han öldüğü için Gâzân Han’a misafir oldular. 1295 yılında Venedik şehrine dönen grubu ahali büyük bir merakla karşıladıysa da onların anlattıklarını hiçbir şekilde dikkate al­madı.

Venedikliler ile Cenovalılar arasında 1298’de savaş patlak verince Marco Polo askere alındı. Curzola savaşı denilen çar­pışma sonucunda yenilen donanması ile birlikte esir edilip zindana atıldı. Aynı ko­ğuşta bulunan Pisali Rustichello adındaki bir esir, ondan dinlediklerini 1299 yılında beraberce tahliye olmalarının ardından kaleme aldı. Eser devrin en çok okunan yazı dili olan Fransızca ile yazılmıştı. Mar­co Polo ülkesinde evlendi ve üç çocuk sa­hibi oldu; babası Nicolo 1300’de, kendisi 1324’te öldü ve San Lorenzo Kilisesi’ne gömüldü. Yaşadığı evi Venedik Belediyesi muhafaza edip mahalleye de adını verdi.

Marco Polo’nun seyahati sırasındaki gözlemlerini ihtiva eden ve Batı’da ede­biyat, kültür ve doğubilim alanlarında önemli bir yere sahip olan eserin asıl met­ni hünüz ele geçmemiştir. İtalyanlar ese­ri Jl Milione (Milione) başlığıyla anarlar ve bu ismi ataları arasında bulunan Emil-İone adlı bir kişiye dayandırırlar. Fransız­ca adı Le divisament dou monde olup mevcut en eski tarihli metin bu dildedir. İngilizler, XIX. yüzyıl boyunca Hakluyt Society serisi içinde bu seyyahın eserini kendi dillerine kazandırmışlardır. Marco Polo’nun kitabı bir seyahatname özelliği taşır. Gezip gördüğü yerlerin iktisadî, zi­raî, ticarî zenginliğini anlatan Marco Polo idarî sistemlere dair bilgiler verir. Yer yer olağan üstü olaylarla süslenen eserde di­ğer bazı seyyah, tüccar ve misyonerler tarafından yazılan kitaplardan iktibasla­rın bulunması metnin gerçekleri yansıt­ması konusunda tartışmalara yol açmış­tır. Ayrıca Çin Şeddi ve çay hakkında hiç­bir bilginin mevcut olmaması araştırma-cılarca garip karşılanmıştır. Hatta Marco Polo’nun Çin’e hiç gitmediği ve eserde yer alan bilgilerin tamamen uydurma bir özellik taşıdığı iddia edilmiştir.