Tarihi Şahsiyetler

Mansur -Fatımi Halifesi- Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Ebü’t-Tâhir el-Mansûr-Billâh (Binasrillâh) İsmâîl b. el-Kâim-Biemrillâh Muhammed b. Ubeydillâh el-Fâtımî (ö. 341/953) Fatımî halifesi (946-953).

301 Ramazanında [Nisan 914] Rakkâde’de dünyaya geldi. Mehdiye veya Kayrevan’da 302 veya 303 (915-916) yılında doğduğu da rivayet edilmektedir. Annesi Kerîme adlı bir câriyedir. Babası Kâim-Biemrillâh, 7 Ramazan 334’te (12 Nisan 946) veliaht tayin edip biat aldığı ve yö­netime katılma yetkisi verdiği Mansûr’u, 316 (928) yılından beri Fatımî aleyhtarı faaliyetleri yürüten İbâzî-Hâricî lideri Ebû Yezîd en-Nükkârî ile savaşa memur et­mişti. Biattan birkaç hafta sonra babası vefat etti. [13 Şevval 334/ 18 Mayıs 946] Mansûr, devlete karşı ayaklanan Ebû Ye­zîd en-Nükkârî’nin bu haberi duymasını önlemek amacıyla babasını gizlice def­netti.

Babasının ölümünü iki yıl gizlemeyi ba­şararak bu zaman zarfında meydana ge­len ayaklanmalara karşı mücadele eden Mansûr, Berberi ve Arap kabilelerini et­rafında topladı. Sicilya askerleriyle de iş birliği yaparak büyük bir güç oluşturdu. 19 Şevval 334’te (24 Mayıs 946) Mehdiye’-den Ebû Yezîd en-Nükkârî’ye karşı bir müfreze şevketti. Üç gün sonra Süse önünde mağlûp edilen Ebû Yezîd Kayre-van’a hareket ettiyse de şehre giremedi. Mansûr ertesi gün Kayrevan’a girince Ebû Yezîd batıya doğru çekildi. Onu takibe de­vam eden Mansûr, 26 Rebîülevvel 335’te (25 Ekim 946) Kayrevan’dan ayrılarak Begâye’ye ulaştı, Ebû Yezîd’i Biskre’ye ka­dar takip ettikten sonra Tubne’ye döndü. 12 Cemâziyelevvel 33S’te (9 Aralık 946) Makkara civarında Ebû Yezîd’i bozguna uğratıp Mesîle’ye girdi. Ebû Yezîd’i ara­mak amacıyla şehirden ayrılınca Ebû Ye­zîd Mesîle’yi kuşatma altına aldı. Mansûr ancak S Receb 335’te (30 Ocak 947) Me­sîle’ye hâkim olabildi. 22 Muharrem 336′-da (13 Ağustos 947) Ebû Yezîd’in sığındığı Kiyâne şehrini zaptederek kendisini ya­ralı vaziyette esir aldı. Ebû Yezîd beş gün sonra ölünce cesedini Mehdiye’de halka teşhir etti. Genç Fatımî Devleti için bir tehdit oluşturan ve Berberi kabileleri, Endülüs Emevî Halifesi III. Abdurrahman, Mağrib ve özellikle Tâhertliler tarafından desteklenen Ebû Yezîd en-Nükkârî’nin is­yanı böylece sona erdi.

III. Abdurrahman, Fâtımîler’e muhale­fet eden Miknâsî lideri Mûsâ b. Ebü’1-Âfı-ye ile Berberi kabilelerini Fâtımîler aley­hine kışkırttı. Zenâte kabilesini de Fâtı-mîler’in müttefiki Sanhâce’nin reisi Zîrî b. Menâd’a karşı savaşa teşvik etti. Tâhert’teki Rüstemîler Devleti gibi Mağrib’-deki küçük devletlerle de sağlam ilişkiler kurarak Fatımî halifesine baş kaldıranları destekleyen III. Abdurrahman, Fâtimî-ler’den Sicilya’yı geri almayı düşünen Bi-zanslilar’la ittifak oluşturdu. Mısır’daki İhşîdîler’le iyi ilişkiler kurarak Şiî mezhe-biyle savaş için Mısır’a Mâlikî fakihler gön­derdi.