Edebiyat

Manastırlı Rifat Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği

Manastırlı Mehmed Rifat Efendi. Dilci, şair, oyun yazarı (Manastır 1851 – Halep 1907).

Harbiye’yi kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu (1872). Önce mezun oldugu okulda ögretmen olarak çalıştı, bir ara Sultan Abdülaziz’in halli olayında Dolmabahçe Sarayında görev almıstır. Osmanlı-Rus Savaşı’na katıldı ve burada esir düştü (1877). Abdülaziz’in tahttan indirilmesinde rolü olduğu iddiasıyla II. Abdülhamid tarafından Şam’a sürüldü. Ömrünün sonuna kadar bu bölgede kaldı ve nihayet 1907’de Halep’te vefat etti.

Edebi Kişiliği

Manastırlı Rifat, Türk Edebiyatı, Arap Dili ve Edebiyatı, din, sosyoloji, medeniyet tarihi, askerlik sanatları, genel kültür, matematik ve mimarlık gibi farklı alanlarda yetmiş kadarını yayınlayabildiği yüze yakın eser verdi. Bir kısmını da arkadaşı Hasan Bedreddin Paşa (1850-1891) ile birlikte yazdı.

Manastırlı Rifat’ın Türkçe edebî eserlerinde arkadaşı Namık Kemal’in izleri görülür, edebiyatta oyun yazarlığı ve dilciligi ile belirmiştir. Oyunlarının büyük bir kısmı Gedikpasa Tiyatrosunda sahnelenmistir. Şiirlerinde daha çok dinî ve hikmet ağırlıklı temalar işlemiştir. Eserlerinin, klasik anlayıştan kopmamakla birlikte, Tanzimat sonrası gelisen yeni gramer anlayısını güçlendirici katkısı oldugu söylenmistir. Özellikle Külliyât-ı Kavâid-i Osmâni adlı eserinin Türk gramerinin gelisme sürecine katkı yaptıgı vurgulanır.

Eserleri

Oyunları
Osman Gazi (1873), Görenek ( 1873), Ya Gâzi Ya Şehid, Hasan Bedreddin Paşa ile birlikte yazdıkları piyesleri Temaşa adlı bir seride yayınladılar. Kölemenler (1875), Fakire yahut Mükâfat ı İffet (1876). 
Çeşitli
Manzum Alm-i Hâl, Tuhfetun Aslâmiyye, Mir’âtü’l- Aslam, Mecelle-i Hendese, Delâil’i Askeriye, Kavâid-i Esâsiye-i Harbiye, Menakibi Tabiiyyat, Hane, Mirâtul Aslam, Alaimi Cevviye, Zanniyat ve Hurafatı Avam, Suarayı Arabla Suarayı Garb, Müsellesatı Edebiye, Mevalidi Selaseye bir Nazar, Müntehabatı Sinan Paşa, Cevahiri Çihar Yâr ve Emsali Kibar.
Ayrıca şiir ve nesir kaidelerinden bahseden Mecâmiü’l- edeb adlı bir eseri de vardır.