Malta Sürgünleri Tarihi, Amacı, Listesi
Mondros Mütarekesi’nden sonra. İngilizler zaten işgal altında bulunan İstanbul’a iyice yerleştiler Kısa bir süre sonra da çalışmalarına yeni başlamış olan Meclisi Mebusan’ı kapatarak, hem işgale karşı gelip, halkı işgale karşı örgütleme kapasitesi olan, siyaset ve devlet adamlarını, hem de basın yayın yoluyla direnişe geçmiş kişileri, Anadolu’da başlayan Millî Kurtuluş hareketine katılmalarını önlemek için, Türkiye’den uzaklaştırmağa başladılar. Bunun için de en uygun gördükleri yer İngiliz sömürgesi olan Malta adasıydı, ilk sürgün kafilesinin gönderilmesi 16 mart 1920’de başladı. Sayıları 220’yi bulan sürgünler önce adadaki Salvator kalesine, sonra da Verdala kışlasına hapsedildiler. Malta yârânı (arkadaşları) diye de anılan Malta sürgünlerinden 64’ü 1921’de Londra Antlaşması’yla serbest kaldı. Diğerleri savaş suçlusu olarak alıkonulmak istenince, 16’sı adadan firar ederek, kalanlar ise ancak 13 eylül 1921’de Sakarya Savaşı’nın kazanılmasından sonra geri dönebildi.
İsim (tarih sırası + aynı tarih içinde alfabetik sıra) Sürgün dönemi Rütbe, görev, mazi
Ali İhsan Sabis 29 Mart 1919 eski 6. Ordu komutanı
İbrahim Ahmet 29 Mart 1919 Ali İhsan Paşa’nın emir onbaşısı, tutuklanan komutanından ayrılmamış, gönüllü sürgüne gitmiştir
Abdülgani Bey 28 Mayıs 1919 Yarbay
Ahmet Faik Bey (Erner) 28 Mayıs 1919 Eski Sivas Valisi
Ahmet Cevat Bey 28 Mayıs 1919 Albay, İstanbul merkez kumandanı
Ahmet Haydar Bey 28 Mayıs 1919 Binbaşı
Ahmet Muammer Bey 28 Mayıs 1919 Eski Konya valisi
Ahmet Nesimi Bey 28 Mayıs 1919 Eski Hariciye Nazırı
Ahmet Tevfik Bey 28 Mayıs 1919 Albay
Ali Fethi Okyar 28 Mayıs 1919 Eski Dahiliye Nazırı, Sofya sefiri, mebus
Atıf Bey 28 Mayıs 1919 Ankara mebusu
Celal Bey 28 Mayıs 1919 Albay
Cemal Efendi 28 Mayıs 1919 Yüzbaşı
Faik Bey 28 Mayıs 1919 Eski Merzifon kaymakamı
Fazıl Berki Tümtürk 28 Mayıs 1919 Eski Çankırı mebusu
Ferit Bey 28 Mayıs 1919 İttihat ve Terakki katibi
Gani Bey 28 Mayıs 1919 İttihatçı
Habip Bey 28 Mayıs 1919 Bolu mebusu
Hacı Ahmet Paşa 28 Mayıs 1919 Enver Paşa’nın babası
Doktor Halil Bey 28 Mayıs 1919 Yüzbaşı
Hasan Fehmi Tümerkan 28 Mayıs 1919 Sinop mebusu
Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi 28 Mayıs 1919 Şeyhülislam
Hazım Bey 28 Mayıs 1919 Binbaşı
Hilmi Bey 28 Mayıs 1919 Kırklareli Mutasarrıfı
Hoca Rıfat Efendi 28 Mayıs 1919 İttihat ve Terakki temsilcisi
Hüseyin Cahit Yalçın 28 Mayıs 1919 İstanbul mebusu, gazeteci
Hüseyin Kadri Bey 28 Mayıs 1919 Karesi mebusu
İbrahim Bedrettin Bey 28 Mayıs 1919 Diyarbakır Valisi
İbrahim Hakkı Bey 28 Mayıs 1919 Binbaşı
İsmail Canbulat 28 Mayıs 1919 Eski Dahiliye Nazırı
Kemal Bey 28 Mayıs 1919 Belli değil Belli değil
Macit Bey 28 Mayıs 1919 Divan-ı Muhasebat Memuru
Mazlum Bey 28 Mayıs 1919 Binbaşı
Mehmet Sabit Sağıroğlu 28 Mayıs 1919 Eski Sivas Valisi
Sabri Toprak 28 Mayıs 1919 Saruhan Mebusu
Mehmet Tevfik Bey 28 Mayıs 1919 Yarbay, Kaymakam
Memduh Bey 28 Mayıs 1919 Eski Musul Valisi
Mithat Şükrü Bleda 28 Mayıs 1919 Eski Maarif Nazırı, Burdur Mebusu, İttihat ve Terakki Genel Sekreteri
Mustafa Asım bey 28 Mayıs 1919 Eski Of Mutasarrıfı
Mümtaz Bey 28 Mayıs 1919 Emekli Yarbay
Nevzat Bey 28 Mayıs 1919 Yüzbaşı
Ömer Bey 28 Mayıs 1919 Binbaşı
Rahmi Arslan 28 Mayıs 1919 Eski İzmir Valisi
Rıza Hamit Bey 28 Mayıs 1919 Bursa Mebusu
Pirizade İbrahim Hayrullah Bey 28 Mayıs 1919 Şurayı Devlet Reisi, Nazır
Salah Cimcoz 28 Mayıs 1919 İstanbul Mebusu
Sami Bey 28 Mayıs 1919 Albay
Süleyman Numan Paşa 28 Mayıs 1919 Ordu Sıhhiye Müfettişi
Süleyman Sudi Bey 28 Mayıs 1919 Tokat Mebusu, Lazistan mebusu olarak da görünmektedir.
Şerafettin Efendi 28 Mayıs 1919 Yüzbaşı
Şükrü Kaya 28 Mayıs 1919 Mülkiye Müfettişi
Tahir Cevdet Bey 28 Mayıs 1919 Eski Ankara Valisi
Tevfik Hadi Bey 28 Mayıs 1919 Siyasi Polis Müdürü
Mehmet Ubeydullah Hatipoğlu 28 Mayıs 1919 İzmir mebusu
Veli Necdet Bey 28 Mayıs 1919 Dahiliye Nazırlığı Müsteşarı
Yusuf Ziya Bey 28 Mayıs 1919 Emekli Binbaşı, İttihat ve Terakki Üyesi
Zekeriya Zihni Bey 28 Mayıs 1919 Eski Edirne Valisi
Cihangirzade İbrahim Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Alibeyzade Mehmet Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Kars valisi
Cihangirzade Hasan Han 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Savunma Bakanı
Cihangirzade Aziz Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Adalet Bakanı
Mehmetoğlu Muhlis Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti PTT Genel Müdürü
Matvey Radjinski 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rus Şura üyesi
Musa Salah Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Polis Müdürü
Pavlo Camusev 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rum Şura Üyesi
Tevhidüddin Mamiloğlu 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Emniyet Müdürü (Orenburglu Kazak Türkü)
Stefani Vafiades 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rum Şura Üyesi, Sosyal Yardım Bakanı
Yusufoğlu Yusuf Bey 2 Haziran 1919 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Şura Üyesi, Gıda Bakanı
Abbas Halim Paşa 21 Eylül 1919 Prens, Eski Nafia Nazırı, Bursa valisi, Sadrazam Sait Halim Paşa’nın kardeşi.
Ahmet Ağaoğlu 21 Eylül 1919 Afyonkarahisar mebusu, Darülfünün hocası, yazar
Ali Münif Bey 21 Eylül 1919 Eski Nafia Nazırı
Hacı Adil Bey 21 Eylül 1919 Mebus
Halil Menteşe 21 Eylül 1919 İttihat ve Terakki üyesi
Hüseyin Tosun 21 Eylül 1919 Milli Telgraf Ajansı sahibi ve müdürü
Kara Kemal 21 Eylül 1919 Eski İaşe Nazırı
Mahmut Kamil Paşa 21 Eylül 1919 Eski 5. Ordu Komutanı
Sait Halim Paşa 21 Eylül 1919 Prens, eski Sadrazam
Ziya Gökalp 21 Eylül 1919 Ergani-Maden Mebusu, Darülfünün hocası, yazar
Mehmet Arif Bey 28 Ocak 1920 Binbaşı
Nuri Bitlisi 28 Ocak 1920 Çavuş
Faik Kaltakkıran 22 Mart 1920 Mebus
Ahmet Şevket Bey 22 Mart 1920 İstanbul Müstahkem Mevki Komutanı
Cemal Mersinli 22 Mart 1920 Ordu komutanı
Çürüksulu Mahmut Paşa 22 Mart 1920 Komutan
Hasan Tahsin Uzer 22 Mart 1920 Eski Şam ve Erzurum valisi
Hüseyin Rauf Orbay 22 Mart 1920 Eski Bahriye Nazırı, Sivas mebusu
İsmail Cevat Çobanlı 22 Mart 1920 Komutan
Mehmet Esat Işık 22 Mart 1920 Askeri tabip
Mehmet Şeref Aykut 22 Mart 1920 Avukat, Gazeteci, Edirne Milletvekili. Meclis-i Mebusan’da Misak-ı Milli’yi okuması nedeniyle
Kara Vasıf (Mustafa Vasıf Karakol) 22 Mart 1920 Karakol Cemiyeti’nin kurucusu
Köstenceli Numan Usta 22 Mart 1920 Zeytinburnu Fabrikasında Ustabaşı
Ahmet Emin Yalman 27 Mart 1920 Gazeteci
Ali Çetinkaya 27 Mart 1920 Eski Afyon mebusu
Ali Sait Paşa 27 Mart 1920
Ali Seyyit Bey 27 Mart 1920 Aşiret reisi
Celal Nuri İleri 27 Mart 1920
Ebüzziyazade Velit Paşa 27 Mart 1920
Enis Avni (Aka Gündüz) 27 Mart 1920 Yazar
Hilmi Abdülkadir 27 Mart 1920
İslam Ali 27 Mart 1920
Mehmet Eczacıbaşı 27 Mart 1920 Eczacı, Mehmet Şazi Elveren’in babası
Mehmet Muammer İra 27 Mart 1920 İstanbul Polisi Siyasi Kısım Müdürü
Rafet Paşa 27 Mart 1920 belli değil
Süleyman Nazif 27 Mart 1920 Eski Musul ve Bağdat valisi, yazar
Acenta Mustafa Kırzade 20 Mayıs 1920 Tacir
Doktor Abdüsselami Paşa 20 Mayıs 1920 Emekli general, eski Yemen komutanı
Mehmet Kamil Bey 20 Mayıs 1920 Musullu gazeteci
Hacı Ahmet Bey 31 Mayıs 1920 Sivas İttihat ve Terakki Delegesi
Mustafa Reşat Bey 31 Mayıs 1920 İstanbul Siyasi Polis Müdürü
Agah Bey 7 Haziran 1920
Basri Bey 7 Haziran 1920 Yarbay, Cevat Paşa’nın damadı
Mustafa Abdülhalik Renda 7 Haziran 1920 Eski Bitlis Valisi
Ali Cenani 13 Haziran 1920 Eski Halep ve Antep mebusu
Andavallı Mehmet Ağa 13 Haziran 1920
Murat Bey 13 Haziran 1920
Süleyman Faik Paşa 13 Haziran 1920
Yakup Şevki Subaşı 13 Haziran 1920 Eski 9. Ordu Komutanı
Ali Nazmi Bey 6 Ağustos 1920
İlyas Sami Muş 19 Ağustos 1920 Muş mebusu
Mehmet Atıf Bey 19 Ağustos 1920
Mehmet Nazım Bey 19 Ağustos 1920
Süleyman Necmi Bey 19 Ağustos 1920
Sefer Bey 12 Eylül 1920
Burhanettin Hakkı Bey 20 Eylül 1920
Mehmet Nuri Bey 20 Eylül 1920
Mehmet Rıfat Bey 20 Eylül 1920
Cemal Oğuz Bey 5 Ekim 1920
Mehmet Ali Bey 5 Ekim 1920
Ahmet Şükrü Bey Eski Maarif Nazırı, mebus
Eşref Sencer Kuşçubaşı Teşkilat-ı Mahsusa
İsmail Müştak Mayokan Yazar, mebus
Kazım Bey Albay, Enver Paşa’nın kayınbiraderi
Mürsel Bakü Tümgeneral, mebus
Galatalı Şevki Bey Miralay, Malta’ya sürgüne gönderilinceye kadar Karakol örgütünün başı
Yunus Nadi Abalıoğlu Gazeteci, Yeni Gün gazetesi sahibi,Anayasa Mahkemesi Başkanı