M. Turhan Tan Kimdir, Hayatı, Eserleri

M. Turhan Tan, (asıl adı Mehmet Samih Fethi) Türk gazeteci, tarihi roman yazarı (Diyarbakır 1886 -İstanbul 25 Aralık 1939).

I. Abdülhamid’in kızı Hibetullah Sultan’la evlenen Alaüddün Paşa’nın torunlarından, Sivas eşrafı Ahmet Fethi Bey’in oğludur. Liseyi Gümülcine’de ve İstanbul Vefa İdadisi’nde okudu. Babasından Arapça ve Farsça öğrendi. Babası ölünce döndüğü Sivas’tan hukuk okumak üzere 1902’de İstanbul’a gitti. Küçük kalem çalışmaları yaptığı bu yıllarda döneminin genç kuşak şair ve yazarlarıyla arkadaşlık yaptı. Yazı yazanların başına çeşitli sorunlar açılınca 1905’te Sivas’a bir kere daha dönerek orada görev aldı. Öğretmenlik yaptı. Burada kendisini himayesi altına alan Reşit Akif Paşa’yla İstanbul ve Mısır’a gitti. 1909’da I. Belediye Dairesi Muhasebe Başkatibi, 1911’de Üsküp Lisesi Edebiyat Öğretmeni oldu, kısa bir süre sonra İstanbul’a dönerek S. imzasıyla Tasvir-i Efkâr, Tercüman-ı Hakikat’ta Bedrettin Mümtaz adıyla Servet-i Fünun’da yazılar yazdı. İçtihat ve Rebab’da kendi adıyla yazdı. Samsun ve Amasya’da tahrirat müdürlüğü, Remadiye ve Yalvaç’ta kaymakamlık, Çorum ve Kayseri’de mutasarrıflık yaptı. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanında Sivas mebusu idi. Sivas Kongresi’ne, ardından Sivas Milletvekili olarak I. TBMM’ne katıldı. Yönetici kadroyla uyuşamadığı için hayatını yazdığı yazı ve kitaplarla kazanmaya başladı. M. Turhan Tan imzasını ilk kez Son Saat gazetesinde kullandı. Hayat Ansiklopesi’nde M.S. imzasıyla tarih ve edebiyat konularında yazılar yazdı. Cumhuriyet gazetesinde fıkralarını ve tefrika tarih romanlarını yayımladı. Hemen hemen hepsi tarihi alanlarda olmak üzere, 30 kadar olan bu tür romanlarının bazısı tefrika hâlinde gazete sayfalarında kalmıştır. Kitaplarının bir kısmı, Yunanca’ya, Fransızca’ya ve Almanca’ya çevrilmiştir.

Eserleri

Romanları: Âli Maceralar (1912), Cehennemden Selâm (1928), Sevinç Han (1931), Gönülden Gönüle (1931), Kadın Avcısı (1933), Üç Ay Yatakta (1934), Akından Akına (1935), Cem Sultan (1935), Viyana Dönüşü (1937), Hürrem Sultan 1937), Safiye Sultan (1939), Devrilen Kazan (1939), Hint Denizlerinde Türkler 1939), Krallar Avlayan Türk (1944), Osmanlı Raspotini Cinci Hoca (1962), Cengiz Han (1962). Gezi notları: Avrupa notları (1938), Derlemesi: Timurlenk (1935), Tarihte Türkler İçin Söylenen Büyük Sözler (1936), Tarih Musahabeleri (1937), Atatürk (1939), Tarihî Fıkralar (1962).