Edebi Şahsiyetler

Lütfi Paşa Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LUTFİ PAŞA (1488-1564)

Osmanlı devlet adamı ve tarihçi. Devlet yönetimi hakkında yazdığı Asafnâme adlı yapıtıyla tanınmıştır.

Nerede doğduğu bilinmiyor. 27 Mart 1564’te Dimetoka’da (bugün Yunanistan’da) öldü. Arnavut asıllıdır. II.Bayezid döneminde Avlonya taraflarından devşirme olarak İstanbul’a getirildi. Sarayda eğitim gördü. I.Selim 1512’de tahta çıkınca müteferrikalık ile saraydan ayrıldı. I.Süleyman [Kanuni] dönemi (1520-1566) başlarında Kastamonu, Aydın, Yanya sancak-beyliklerinde bulundu. 1529’da I.Viyana kuşatmasına katıldı. 1533’te Karaman beylerbeyliğine atandı. Irakeyn seferinde Karaman Eyaleti kuvvetlerini yönetti. Önce Anadolu, 1536’da da Rumeli beylerbeyliğine getirildi. 1537’de donanma serdarı olarak Barbaros Hayreddin Paşa ile birlikte Korfu seferine çıktı. Ertesi yıl ikinci vezirliğe yükseltilip padişahın yanında Buğdan seferine gitti. 13 Temmuz 1539’da Ayas Paşa’nın yerine sadrazam oldu.

I.Selim’in [Yavuz] kızı, I.Süleyman’ın [Kanuni] kızkardeşi Şah Sultan ile evlendi. Bir kadına uygulattığı insanlık dışı cezadan ötürü karısı ile araları açıldı. Çıkan tartışmadan sonra Şah Sultan’m adamları tarafından dövüldü. Olay padişaha yansıyınca Lutfi Paşa karısından boşatılıp sadrazamlıktan azledildi ve 1541’de Dimetoka’ya sürüldü.

Lutfi Paşa’nın Asafnâme adlı yapıtı sadrazamlara devlet yönetiminin doğru yollarını göstermeye çalışan bir çeşit siyasetname niteliğindedir. Tevârih-i Al-i Osman adlı yapıtı ise Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan 1554’e kadar geçen olayları içerir. Büyük bölümü daha önce yazılmış anonim tarihlere dayanır. Ayrıca dinsel konularda yirmiye yakın Arapça ve Türkçe yapıtı vardır.

•   YAPITLAR (başlıca): Asafnâme, (ö.s.), Ali Emiri, (yay), 1908; Das Asafnâme des Lutfi Pascha, (ö.s.), R.Tscnudi (yay), 1910; (yeni harflerle A.Uğur (yay), 1982); Tevârih-i Al-i Osman, (ö.s), Ali Bey, (yay), 1925.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi