Louis Braille Kimdir, Hayatı, Ne İcat Etti, Hakkında Bilgi

BRAILLE, Louis (1809-1852)

Fransız mucit. Kendi adıyla anılan kabarık noktalı körler alfabesini geliştirmiştir.

4 Ocak 1809’da Paris yakınlarında Coupvray’de doğdu. 3 yaşındayken bir kaza sonucu kör olunca kendisini müziğe veren Braille, 1819’da kazandığı bir bursla Paris’te Ulusal Genç Körler Enstitüsü’ne girdi. Burada, enstitünün kurucusu Valentin Haüy’ün geliştirdiği kabarık harfler sistemiyle okumayı öğrendi. Bu sistemle okumak zor, yazmak ise olanaksızdı. Braille henüz 15 yaşındayken, Fransız ordusunda görevli Charles Barbier’nin savaşta kullanılmak üzere geliştirdiği kabarık noktalarla yazı yönteminden esinlenerek bir sistem geliştirdi. 1826’da öğretmenliğe başlayan Braille, öğrencilerine yazmayı da öğretebildiği bu yöntemi ilk kez 1829’da yayımladı. Harflerin ve rakamların yanı sıra, müzik notalarını da kapsayan bu sistem 1837’de geliştirilmiş haliyle yeniden yayımlandı. Yakalandığı tüberkülozdan kurtulamayan Braille 6 Ocak 1852’de Paris’te öldü.

“Braille” sistemi, başarıyla uygulanmasına karşın Fransa’da ancak 1854’te resmi olarak kullanılmaya başlandı. Günümüzde uluslararası körler alfabesi olarak benimsenmiş bu sistemde iki sütunda üçer tane olmak üzere 6 nokta kullanılır. Bir matris gibi kullanılan bu noktaların, ilişik noktaların kabartılmasıyla elde edilen 63 karakteri vardır. Örneğin “a” harfi sol üst noktasının kabartılmış halidir. Bu noktalar yukarıdan aşağı doğru, önce sol sonra sağ sütunlara dokunmak suretiyle okunur.

“Braille”i yazabilmek üzere geliştirilen sistem, aralarına kâğıt girebilecek şekilde menteşelenmiş iki metal plakadan oluşur. Üstteki plakada her biri 6’lık kümeler şeklinde delikler, alttakinde ise çukurlar vardır, istenilen karakter sivri uçlu bir kalemle işaretlenince, kâğıt alt plakadaki çukurlar aracılığıyla kabartılmış olur. Bu yöntemle yazı sağdan sola doğru yazılır ve kâğıt tersine okunur.

İlk Braille yazı makinesi 1892’de ABD’de Illinois Körler Okulu’nda Frank Hail tarafından geliştirildi. Ayrıca Braille ile yazılmış metinlerin basılabilmesi için Hail 1893’te stereografik makine yöntemini geliştirerek, kabartılmış çinko levhalarla metinlerin çoğaltılmasına olanak sağladı. Günümüzde ise yazılar bilgisayarlar aracılığıyla kolayca Braille’e çevrilebilmektedir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi