Lorenzo Valla Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VALLA, Laurentius (1407-1457)

İtalyan, filozof, şair ve dilci. Hümanizm’in öncülerindendir, en üstün yetinin istenç olduğunu ileri sürmüştür.

Roma yakınlarındaki Piacenza’da doğdu, 1 Ağustos 1457’de Roma’da öldü. Lorenzo Della Valle diye de anılır. Yüksek görevlerde bulunmuş kimselerin yetiştiği soylu bir ailedendir. Roma’da eski Yunan dili, felsefe ve yazın öğrenimi gördü. 1433’e değin Pavia’da öğretmen olarak çalıştı. 1437’de Napoli’ye yerleşerek Aragon Kralı Alfonso’yla yakınlık kurdu, korundu. 1448’den sonra Roma’da yüksek görevlere getirildi. Eski Yunan düşünce ürünlerini Latince’ye çevirerek tanınmasına yardımcı oldu.

Laurentius Valla dil, felsefe ve yazın alanlarında olduğu gibi, Hıristiyanlık’la da ilgilenmiş, onu Yunan-Roma düşüncesiyle uzlaştırmaya çalışmıştır. Ona göre insan istenci özgürdür, tanrısal bilgiyle sınırlı değildir. Bu özgürlüğü tanrısal kayra da ortadan kaldıramaz. Bellek, yargı yetisi istencin denetimi altındadır. Bu sorunların çözümünde Aristoteles ve Platon öğretilerinden yararlanma olanağı yoktur. En güvenilir ışık Hıristiyanlık’ın özündedir.

Ahlakın biri iyi, öteki kötü olmak üzere iki temel sorunu vardır. İyinin kaynağı Tanrı sevgisi, kötünün ki kindir, insanın mutluluğu gerçek iyiyi arama, ona ulaşmak için duyduğu kıvançtadır. İyiye Tanrı’ya duyulan sevgiyle, bütün geçici nesnelerden yüz çevirmekle varılabilir.

Valla’nın Hümanizm’le ilgili görüşünün temelini, bir istenç varlığı olan insanın, özgürlüğü ve inancı oluşturur. İnsanın bütün değerleri bu öğede odaklaşır. Onun eylemleri, davranışları, başarıları, içinde yaşadığı toplumdaki bireylerle olan ilişkileri özgürlük ve inançla bağlantılıdır.

• YAPITLAR (başlıca): De Voluptate, 1431, (“Haz Üstüne”); Dialecticae Libri Tres, 1439, (“Üç Kitap Üstüne Konuşmalar”); Elegantiae Linguae Latinae, 1444, (“Latin Dilinin İncelikleri”); İn Novum Testamentum Adnatatio-nes, 1449, (“Yeni Akit’te Genel Kurallar”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi