Nedir ?

Lizozom Nedir, Ne Demek, Yapısı

Lizozom

Ökaryotik hücrelerin sitoplazmasında bulunan, zarla çevrili, genellikle küçük, yuvarlak ve çapları 0,2-0,8 mikron arasında değişiklik gösteren yapılardır. Tek zarlı torbacıklardır. En çok akyuvarda mevcuttur. Golgi cisimciğindeki depolanmış salgıları alakalı yerlere taşır. Bunlar sindirici özellik taşır. Bunun sayesinde hücre kendi kendini sindirmesini önler. İçlerikleri asidiktir ve çeşitli sindirici enzimler bulunmaktadır.

Lizozomların Yapısı

Lizozomlar Christian De Duve tarafından, hücrenin elektron mikroskobuyla araştırması sonucu keşfedilmiştir. De Duve lizozomları tek kat zarla çevrelenmiş, içi homojen olmayan yoğun materyalle dolu oluşumlar olarak tanımlandı. Araştırmalarla bunların içinde asit pH’de etkili 10-12 çeşit hidrolitik enzimler bulunmuştur. Bunlar arasında asit fosfataz, asit ribonukleaz, asit lipaz, kollagenaz v.b enzimler vardır. Lizozomlar, eritrositler dışındaki tüm memeli hücrelerinde sosyoloji-2/lizozom görülürler. Bitki ve mantar türlerinde lisozomların işlevleri litik kofullar tarafından görülür. Lisozomlar, hücre içinde Golgi aygıtına çok yakın bölgede granüller biçiminde belirir ve birim zarla kuşatılır, çünkü enzimleri Golgi aygıtı tarafından üretilir. Bunların endoplazmik retikulumu ya da Golgi aygıtında meydana geldiği saptanmıştır. Herhangi bir nedenden dolayı lizozom zarı yırtılırsa içindeki sindirim enzimleri sitoplazmaya dağılır ve hücre sindirilir. Bu olaya otoliz ve lizozomun dokuyu sindirmesine da histoliz adı verilir.


Lizozomların Görevleri

Lizozomların görevlerinin en önemlisi, hücre içi ve dışı kökenli maddelerin sindirimidir. Ayrıca intihar kesecikleri olarak bilinir. Enzimleri yaşlanmış molekül ve organelleri parçalanır.

Kurbağa larvasının kuyruğunun yok olması, hareketsiz kalan kasların erimesi, yaşlı dokuların, alyuvarların ve mikropların yok edilmesinde lizozom enzimleri etkilidir.