Leger Marie Deschamps Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Maddeci ve tanrıtanımaz olarak bilinen Desc-hamps önce görünüşte dine bağlı kalarak ve onu felsefe karşısında savunarak görüşlerini tanrıbilimci-lere kabul ettirmeye çalıştı. Lettres sur l’esprit du siecle (“Yüzyılın Düşünü Üstüne Mektuplar”) bu amaçla hazırlanmış bir yapıttır. Bu tutumundan vazgeçip varsayımlarını felsefe yoluyla kanıtlamaya çalıştığında, yalnızca felsefenin yeterli kanıt oluştura-madığım, dinin de eş ölçüde gerekli olduğunu hissetti. Bu görüşünü ortaya koyduğu La voix de la raison contre la raison du temps (“Çağın Usuna Karşı, Usun Sesi”) adlı yapıtında Holbach’m düşüncelerini eleştirir ve tanrıbilimin de Tanrı’nın varlığını kanıtlayamadığını öne sürer. Deschamps’m dizgesini açıkladığı, başlıca yapıtı Le vrai systeme’dır (“Gerçek Dizge”). Burada, tek metafizik gerçek ve tek ilke diye nitelendirdiği, “evrensel bütün” kavramını ortaya atar. Kuramının belkemiği olan evrensel bütün, tüm duyulur varlıkların temelidir. Bu bütün kendini oluşturan bölümlerin her birinden ayrı bir nitelik taşıdığından, tasarlanamaz; duygularla değil, usla kavranabilir. Bütün, onu oluşturan bölümlerinden ayrı düşünüldüğünde ise bir hiçtir. Bu durumda, bütün ya da hep, hiç ile özdeştir. Panteist (tümtanrıcı) bir boyut kazanan bu görüşe göre, evren kapsadığı varlıklardan ayrıldığında Tanrı hiçliğe indirgenmiş olur. Bütün, hem fizik, hem metafizik olarak vardır. Doğasında hiyerarşiyi barındırmaz, bu nedenle toplumda da hiyerarşinin gereği yoktur. Mülkiyet, iktidar gibi kurumlar gereksizdir. Deschamps, bu temelde, toplum ve ahlak düzeninde bir devrim önermiştir. Gerçeğin karşıtlarda olduğu gibi, çelişkilerde yattığım savunmuştur. 19. yy’da bu görüşleriyle Hegel’i ve Ütopik Sosyalistleri etkilediğini savunanlar vardır.

• YAPITLAR (başlıca): Le vrai systeme, 1739, (“Gerçek Dizge”); Lettres sur l’esprit du siecle, 1769, (“Yüzyılın Düşünü Üstüne Mektuplar”); La voix de la raison contre la raison du temps, et particulierement contre celle de l’auteur du “Systeme de la nature”, 1770, (“Çağın Usuna ve Ozellikle“Doğa Dizgesi ”nin Yazarınınkine Karşı,Usun Sesi”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi