Laurence Sterne Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

STERNE, Laurence (1713-1768)

İngiliz, yazar. Acı olayları gülmece anlayışıyla işlediği yapıtlarıyla tanınmıştır.

24 Kasım 1713’te İrlanda’da, Clonmel’de doğdu, 18 Mart 1768’de Londra’da öldü. Babasının subay olmasından ötürü çocukluğu sürekli yer değiştirerek geçti. 1723’te Hallifax yakınında, Hipperholme’de okula gönderildi. 1731’de babasının ölümünden sonra okuldan ayrıldı, iki yıl işsiz ve başı boş Elvington’da bulundu. 1733’te Cambridge Üniversitesi’nde Jesus College’a girdi. Orada John Locke’un felsefesiyle ilgilendi, onun etkisi altında kaldı. Bu sıralarda tüm yaşamı boyunca kurtulamayacağı tüberküloz hastalığının ilk krizini atlattı. 1737’de okulu bitirdi, papazlığa atandı. Sutton’da yirmi yıl süreyle bölge papazlığı yaptı. Bu yıllarda gazetelerde bazı siyasal yazılar yayımladı. York Katedrali’nde sık sık halk tarafından çok beğenilerek izlenen vaazler verdi. 1759’da York’ ta yayımladığı romanı The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman (“Centilmen Tristram Shandy’nin Yaşamı ve İnançları”) Londra edebiyat çevrelerinde beğenildi. 1760’ta Londra’ya gitti. 1762’de tüberkülozun sesini etkilemesi nedeniyle vaizliği bıraktı. Doktorun öğüdüne uyarak hava değişimi için Fransa’ya gitti, Toulousa’da kaldı. İngil-
tere’ye döndüğünde yeniden sağlığının bozulması nedeniyle Fransa ve İtalya’ya yolculuklar yaptıysa da iyileşemedi ve bir süre sonra yaşamım yitirdi.

1759’da yerel kilise politikasına ve papaz sınıfının ileri gelenlerine yönelik bir taşlama olan ilk yapıtı A Political Romance’ı yayımladıktan sonra papaz yardımcılığına indirilmiş ve kitabı kilise tarafından yakılmıştır. İlk romanı The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman’i yazmaya başladığı sıralarda yaşadığı ailevi acılara karşın, kitabın genel havası yumuşaktır. Tristram’ın düşüncelerini, alışılmadık ailesini, çocukluğunun kötü kaderini sevimli bir gülmece anlayışıyla vermiştir. Yapıtta yer alan alışılmışın dışındaki noktalama işaretleri, bol bol konu dışı ara sözler ve açıklamalar, siyah ya da renkli hatta bazen boş bırakılmış sayfalar, ayrık cümleler, bitmemiş bölümlerle düşüncelerini çok iyi yansıtan bir teknik ve okuyucunun dikkatini her zaman diri ve canlı tutan bir üslup oluşturmuştur.

Sterne, kendinden sonra pek çok yazarı etkilemiştir. Romanlarındaki gülmece anlayışı ve gücü daha sonra aşılamamıştır.. Edebiyat tarihçileri onun üslubunu Rabelais ve Cervantes’in yalın, gösterişsiz üslubuna yakın bulmaktadırlar.

• YAPITLAR (başlıca): A Political Romance, 1759; The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman, 9 cilt, 1759-1767, (“Centilmen Tristram Shandy’nin Yaşamı ve İnançları”); A Sentimental Journey through France and Italy, 1768, 2 cilt, (“Fransa ve Ingiltere’de Duygusal Bir Yolculuk”);^? Sermonsof Mr. Yorick, 4 cilt, 1760-1769, (“Bay Yorick’in Vaızları”); Journal to Eliza, (ö.s.), 1904, (“Eliza’ya Günlük”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi