Laszlo Moholy-Nagy Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
MOHOLY-NAGY, Laszlo (1895-1946)
Macar asıllı ABD’li ressam ve heykelci. Yapımcılık’ı (Konstrüktivizm) çeşitli sanat dallarına uygulaması ile tanınmıştır.
20 Temmuz 1895’te Macaristan’da, Bacsbarsod’ da doğdu, 24 Kasım 1946’da Chicago’da öldü. Budapeşte Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi yaptı. 1914’te I.Dünya Savaşı’na katıldı. Savaştan sonra döndüğü Budapeşte’de, öncü bir grup olan MA’nın (Bugün) kurucu üyeleri arasında yer aldı. 1919’da Viyana’ya gitti. Maleviç, Lizitski ve N.Gabo gibi öncü Rus sanatçılarının etkisinde kaldı. 1921’de Berlin’de yapıştırma resim (kolaj) ve fotomontaj üstüne çalıştı. 1923-1928 arasında önce Weimar’da sonra Dessau’da Gropius’un yönetimindeki Bauhaus mimarlık ve tasarım okulunda öğretmenlik etti. Tiyatro, endüstri tasarımı, fotoğrafçılık, resim ve heykel gibi çok çeşitli dallarda etkin oldu. 1928’de Gropius ile birlikte Bauhaus’tan ayrıldı, yine Berlin’e giderek bir süre deneysel film ve sahne tasarımı üstüne çalıştı. 1929’da Bauhaus ders notlarını Von Material zu Architectur (“Malzemeden Mimarlığa”) adlı kitabında topladı. 1934’te Amsterdam’a, 1935’te de Londra’ya gitti. 1937’de ABD’de Chicago’ya yerleşti ve orada kurulan Yeni Bauhaus’un yöneticiliğini üstlendi. Macar asıllı ressam Gyorgy Kepes’le (1906) birlikte Institute of Design’i (Tasarım Enstitüsü) kurdu.
Moholy-Nagy çok yönlü kişiliğiyle Yapımcılık’ ın en deneyci sanatçılarından biri olmuştur. Özellikle ışığın, hareketin, fotoğrafın, filmin ve plastik gereçlerin sanatsal kullanımlarına öncülük etmiştir. Yapıtlarını renk, doku, ışık ve denge gibi görsel temellere dayandırmış, yarı saydam düzlemleri boşlukta asılıymış gibi yerleştirmiştir. Ayrıca fotoğraf kâğıdı üstüne yerleştirdiği nesneleri doğrudan ışığa tutarak fotog-ram denilen baskı türüyle yapıtlar üretmiş, bu dalın öncülerinden olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Resim-Heykel: Konstrüksiyon, 1922-1923; Q IV, 1923; Işık-Uzay Modülatörü, 1923-1930, Busch-Reisinger Müzesi, Cambridge Massachu-settsABD; A U, 1924, Guggenheim Müzesi, New York; Uzay Modülatörü, 1942,Guggenheim Müzesi, New York. Kitap: Von Material zu Architectur, 1929, (“Malzemeden Mimarlığa”); The New Vision and Abstract of an Artist, 1946, (“Yeni Görüş ve Sanatçının Özü”); Vision in Motion,(ö. s.), 1947.
• KAYNAKLAR: A.Haus, Moholy-Nagy, Photographs and Photograms, 1980; R.Kostelanetz (der.), Moholy-Nagy, 1970.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi