Lamekani Hüseyin Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Lâmekânî Hüseyin Efendi (ö. 1035/1625) Bayramiyye-Melâmiyye tarikatına mensup sûfî, şair.

XV. yüzyılın ortalarında Rumeli’de doğ­du. Hüseyin olarak bilinen adı, divanının Saraybosna nüshasındaki bir gazelin başlığında Hüsâmeddin olarak kaydedilmekte, bazı şiirlerinde Hüsâm ve Hüsâmî mahlasını kullandığı görülmektedir. Ancak bu nisbeyi tarikatın kutublanndan Hüsâmeddin Ankaravî’ye hürmeten kullanmış olması mümkündür. Şiirlerinde genellikle, tasav­vufta mutlak fena makamında olduğunu simgeleyen “evsiz barksız” anlamındaki Lâmekânî nisbesini mahlas olarak kullan­mış ve bu mahlasıyla tanınmıştır.

Lâmekânî’nin doğum yeri hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Kâtib Çele­bi Bosnalı olduğunu söylerken Atâî onun doğum yeri olarak Peşte’yi kaydeder. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi veren Evliya Çelebi de Tuna kenarındaki Peşte şehrin­den olduğunu bildirir. Kâtib Çelebi’nin Atâî’nin eserinden faydalandığı, ayrıca Bosna ve Peşte kelimelerinin yazım ben­zerliği göz önünde tutulursa Lâmekânî’­nin Peşteli olması kuvvetle muhtemeldir. XVI ve XVII. yüzyıllarda Peşte’nin müslü-man nüfusunun çoğunu Boşnaklar’m teş­kil ettiği dikkate alınarak Peşte’de doğ­makla birlikte aslen Bosnalı olduğu da söylenebilir. Ayvansarâyî’nin onun Make­donya’da bulunan Horpeşte’den (Hrupişte) olduğunu söylemesi kelimenin yine yazım benzerliğinden kaynaklanan bir ya­nılma kabul edilebilir.

Atâî, Kâtib Çelebi ve Evliya Çelebi şiir ve risalelerinden Arapça, Farsça ve dinî ilimlere vâkıf olduğu anlaşılan Lâmekânî’nin tahsilini tamamladıktan sonra ta­savvufa yöneldiğini vurgulamakla bera­ber bu konuda ayrıntılı bilgi vermemiş­lerdir. Muştaki mzâde onun Peşteli oldu­ğunu ve “Kazzâz” (İpekçi) lakabıyla tanın­dığını söyler. Geçimini kendi el emeğiyle kazanmanın Melâmî ahlâk anlayışının bir gereği olduğu düşünülürse Lâmekânfnin tasavvuf yoluna girmeden önce İpekçi es­nafından olduğu, daha sonra da bu mes­leği devam ettirdiği söylenebilir.