Kimdir

Lamarck Haindir!

Lamarck Haindir: Bilimde gerçekten büyük bir devrimi ifade eden Newton’un mekanik evren tasavvuru “yanılgılardan arındırılmış” ve evren hakkında “her soruya cevap veren” bir mutlak doğru olarak algılanmış ve Einstein’a kadar egemenliğini sürdürmüştür. Pozitivist ideolojilerin de hareket noktası buydu: Newton’un fizik yasaları gibi insanın ve toplumun yasalarını tesbit etmek!

Mussolini gibi bir ‘dahi’ yanılmış olsa bile, başka bir dahi, “ideolojinin Newton u” olabilir ve bütün “eşya”nın, bu arada tarihin, toplumun, insanın “temel yasalarını” ya da “tek bir bü­tünsel bilim’i er veya geç keşfedebilirdi!

İşte Diyalektik!

Diyalektik, Newton fiziğinden daha karmaşık ve ‘lastikli’ ol­duğu için, “her şeyin cevabını vermeye” daha müsaitti!

Öyleyse yapılacak şey, elde hazır bu “tek bilim”i uygulamak­tan ibaretti. Karşı çıkanlar, ya “gerici”, ya da üç kağıtçı, menfa­atperest “burjuva” olmalıydı!

Bilim sanılan bu tür materyalist mistisizmin doğurduğu to­taliter psikolojiyi anlatmak için, Albert Camus, Rus anarşisti Pisarev’in bir cümlesini nakleder:

“Darwin haklı olduğuna göre, Lamarck haindir!”

“Yanılmaz” bir şemaya göre toplumu yeniden kurmak uğru­na az mı “hain”, yahut “dönek”, veya “gerici”, ya da “ajan” bi­lim adamı ve sade insan öldürülmüştür?! “Stalin haklı olduğuna göre, Buharin haindir!”

Robespierre’in “hain’i de Danton değil miydi?!

Her devrimin böyle uzun “hain” listeleri vardır! Hem de devrimin kendi evlatlarından!..

Bu düşünce biçimiyle girişilen deneylerin sonucu sosyal ve siyasi pratikte de felsefi düzeyde de iflas olmuştur. Bilimin, böy­le, “her şey”e cevap veren bir “mürşit” olmadığı gerçeği, pahalı deneyler sonucunda da olsa, artık anlaşılmıştır. Çağımızın en büyük bilim felsefecilerinden Karl Popper, bilimin rasyonel bir ‘mutlak doğruyu temsil etmemesi bir yana, aksine, ancak “yan­lışlanabilir”, yani deney ya da sınama yoluyla kontrol edilebilir olması halinde bilim sayılacağını gösterdi.

Denenmesi ve sınanması mümkün olmayan alan, bilimin alanı değildir.

Kaynak: Taha AKYOL, BİLİM VE YANILGI, AD Yayıncılık 2. Baskı, Haziran 1997