Edebi Şahsiyetler

Lady Mary Wortley Montagu Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Lady Mary Wortley Montagu (1689-1762) İngiliz seyyahı ve yazar.

İngiltere’nin Nottinghamshire bölge­sindeki Thoresby’de doğdu. Babası King-ston dukası William Fielding Pierrepont’-tur. Beş yaşında iken Denbigh kontunun kızı olan annesi Lady Mary Fielding’i kay­betti. Yetişmesinde Piskopos Burnet ile babasının önemli yeri vardır. Genç yaşta İngiltere’nin önde gelen edebiyatçı ve şa-irleriyie tanıştı. Bu arada kadın hakla­rı İçin başlatılan mücadelelerin başında yer alan Mary Astell ve Sandvvich kontu­nun torunu Anne Wortley Montagu ile yakın arkadaşlık kurdu ve uzun süre on­larla mektuplaştı. Anne Wortiey Montagu 1709’da ölünce kardeşi Edvvard Wortley Montagu ile mektuplaşması devam etti. 1712 yılında babasının karşı çıkmasına rağmen Edvvard VVortiey Montagu ile ev­lenip Londra’ya taşındı. Zekâsı ve güzel­liğiyle dikkat çeken Montagu, aralarında meşhur roman yazarı ve şair Alexander Pope’un da bulunduğu edebiyat çevreleri ve sarayla sıkı bir ilişki kurdu ve kısa sü­rede Lady Mary unvanıyla meşhur oldu. 1715 yılında VVhigler grubuna girip par­lamento üyesi olan kocası bir süre hazine dairesi şube müdürlüğü yaptı, ardından elçi olarak İstanbul’a tayin edildi (1716). Eşiyle birlikte Montagu de aynı yılın tem­muz ayında Hollanda (Lahey), Almanya Köln, Frankfurt ve Macaristan [Viyana, Petervaradin, Belgrad] üzerinden Niş, Sofya, Filibe, Edirne yoluyla İstanbul’a geldi. 1717 yılının Mayıs ayına kadar süren bu seyaha­ti sırasında başta Alexander Pope, oyun yazan VVilliam Congreve, şair John Gay, İtalyan asıllı filozof, şair ve rahip Abbe Antonio’ya ve diğer yakınlarına çok sayıda mektup yazdı. 6 Haziran 1718’de İstan­bul’dan ayrılan Montagu deniz yoluyla Malta, Tunus, Cenova ve Paris üzerinden ülkesine döndü; Londra’nın batısında Tvvickenham’a yerleşti. Şairler hakkında yazdığı hiciv yazılan dolayısıyla yakın arka­daşları Jonathan Swift, John Gay ve Alexander Pope ile arası açıldı, onlarla tartış­malara girdi. Bir müddet kendisine yö­neltilen ağır hicivlere cevap vermeye çalı­şan ve bu arada bilinmeyen bir sebepten dolayı kocası ile arası açılan Montagu, ça­lışmalarını bir süre daha Londra’da sür­dürdükten sonra kendisine karşı başlatı­lan sert eleştirilere dayanamayıp 1739’da İtalya’ya gitti. Bu ayrılışta, aynı yıl Lond­ra’ya gelen İtalyan sanat ve bilim yazan Francesco Algarotti’nin davetinin de rolü olmuştur. Birçok İtalyan ve bazı Fransız şehirlerinde yirmi yıldan fazla kaldı. Koca­sının öldüğünü öğrendikten sonra 1761 yılının Eylül ayında Londra’ya döndü. Ancak İtalya’da iken yakalandığı kanserden kurtulamayarak yedi ay sonra öldü. İki ço­cuğu olan Montagu’nün kızı Londra’da, oğlu İstanbul’da doğmuştur. Oğlu Edward’m İngiltere’ye döndükten sonra çık­tığı Asya seyahatinde müslüman olduğu ifade edilmektedir. Edward’ın tarihe dair bir eseri ve bir seyahatnamesi bulunmaktadır.