Kuyucu Murad Paşa Külliyesi -Şehzadebaşı- Tarihçe, Mimari, Hakkında Bilgi

Kuyucu Murad Paşa Külliyesi. İstanbul’da XVII. yüzyılın başında İnşa edilen bir külliye.

Eminönü’nde Vezneciler caddesi üze­rinde yer alan külliye medrese, dershane-mescid. türbe, sebil, sıbyan mektebi ve dükkânlardan oluşmaktadır. Külliye, I. Ahmed devri sadrazamlarından Kuyucu Murad Paşa tarafından yaptırılmıştır. Murad Paşa’nın 1020 (1611) yılında Diyarbekir’de vefat ederek İstanbul’a getirildiği ve daha önceden yaptırdığı medresesi ya­nındaki türbesine gömüldüğü bilinmek­tedir. Türbenin kapısı üzerinde bulunan âyet kitabesinden başka yapıda bir kita­be mevcut değildir. Bir kaynaktan medre­senin Muharrem 1019 (Nisan 1610) tari­hinde tamamlandığı anlaşılmaktadır. Bazı araştırmacılar yapıyı devrin başmiman Sedefkâr Mehmed Ağa’ya mal etmişler­dir. Ancak Mehmed Ağa’nın başmimarlığı devrinde yapılan külliyenin bu mimarın eseri olduğu kesin değildir.

1782 yılındaki büyük yangında türbe­nin zarar gördüğü ve 1869’da yapılan bir tesbitte medresenin faal olduğu bilin­mektedir. 1894 depreminde sıbyan mek­tebi yıkılmış, 23 Temmuz 191 1 tarihinde­ki Uzunçarşı yangınında külliye kısmen harap olmuştur. 3 Ocak 1919’da yapılan bir tesbitle medresenin yangınzedeler tarafından işgal edildiği anlaşılmaktadır. Harap durumda olan külliye 1943 1950 yıllan arasında restore edilmiştir. Medre­sede İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü faaliyetine devam etmektedir. Külliyeye ait sıbyan mektebiyle bazı dük­kânlar bugün Pîrî Mehmed Paşa Vakfı’na geçmiş bulunmaktadır.

Üçgen biçiminde bir arsa üzerinde in­şa edilen ve medrese ağırlıklı küçük külliyeler grubu içinde yer alan bu külliyede yapılar medreseye bitişik olarak düzen­lenmiştir. Cephede dükkânlar arasında yer alan basık kemerli kapı ile medreseye geçiş sağlanmaktadır. Yamuk dikdörtgen planlı avluda giriş yönü hariç diğer üç yön­de baklavalı başlıklara sahip mermer sü­tunlara oturan sivri kemerli revaklar av­luyu “U” biçiminde çevrelemektedir. Revakların arkasında güneydoğu yönü dışın­da diğer iki yönde” L” şeklinde sıralanan medrese odaları vardır.