Tarih

Kuvvei Seyyare, Kuvayı Seyyare Nedir, Kuruluşu, Amacı

Kuvvei Seyyare (veya Kuvve-i Seyyare, Kuva-yi Seyyare; Hareketli kuvvetler), Genel anlamda gezici=hareketli kuvvetler demek olan bu kelime, özel anlamda Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında Kuva-yi Milliye’nin bir kolu olarak, Çerkez Ethem’in 1919 yazında gönüllü vatansever birliklerden kurduğu ve 1921 başlarında dağılmasına kadar yönettiği milis süvari birliği demektir.

İzmir’in 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan işgaline uğramasının ardından, 1919 yazında Çerkez Ethem ve ağabeyi Yüzbaşı Tevfik gibi komutanlar tarafından örgütlenmiştir. Çerkez Ethem aynı yıl Salihli Cephesi‘ni kurmuş ve kendini cephe komutanı ilan etmiştir. Emrindeki kuvvetlere de Kuvve-i Seyyare adını vermiştir.

İlk zamanlarda iç ayaklanmaları bastırma görevi de üstlenmiştir. Birinci ve İkinci Anzavur, Birinci ve İkinci Düzce, Adapazarı ve Birinci ve İkinci Yozgat Ayaklanmaları ve Kuva-yi İnzibatiye’ye karşı, Ali Fuat Paşa‘nın Ankara’dan gönderdiği 20. Kolordu birlikleri ile takviye edilen Çerkez Ethem komutasındaki Kuva-yi Seyyare başarılı olmuş ve ayaklanmayı bastırmıştır.

Kuvvei Seyyare’lerin silah, techizat ve lojistik ihtiyacı Ethem Bey’in zenginlere baskı yaparak topladığı paralarlardan karşılanıyor, subay ve erlerine de bu paralardan yüksek aylıklar ödüyordu. 1920 İlkbaharında Ethem’in Kuvayı Seyyaresine “Birinci Kuvayı Seyyare” denildi ve binbaşı Çolak İbrahim Bey komutasında “İkinci Kuvayı Seyyare” kuruldu; bu müfreze sonradan 3. Süvari Tümeni adını aldı; fakat Çerkez Ethem, “Umum Kuvayı Seyyare Komutan” sıfatından vazgeçmedi. Ethem Bey’in komutanlığını, ağabeyi yüzbaşı Tevfik ve kurmay başkanı yüzbaşı Halil beyler paylaşıyorlardı.

Kuvayı Seyyare, Ankara Hükûmeti’ne başkaldırdığı 1920 yılı sonlarında, yaklaşık olarak beş bin kişiden oluşan bağımsız bir süvari tümeni gibiydi; bu birliğin yarısını 159, Piyade Alayı meydana getiriyordu. Diğer birlikler şunlardı:

  • Topçu bataryası, makineli tüfek bölüğü, sıhhiye bölüğü,  Ethem Bey’in karargâhı (100 atlı).
  • Tevfik Bey’in karargâhı (40 atlı), bolşevik taburu (yüzbaşı İsmail Hakkı Bey komutasında 5 subay ve 260 er).
  • Parti Pehlivan [Mehmet) müfrezesi (500 kişi).
  • Manyaslı Şevket müfrezesi (120 kişi), Çorum müfrezesi (120 kişi), Abaza Mehmet müfrezesi (120 kişi).
  • Arif Bey müfrezesi (120 kişi).
  • Doktor Fazıl müfrezesi (120 kişi).
  • Karakeçililer müfrezesi (200 kişi).
  • Hamza Kaptan müfrezesi (50 kişi),
  • Tahsin Bey müfrezesi (130 kişi),
  • Eskişehir Milis Alayı (400 kişi),
  • Mehmet müfrezesi (106 kişi).
  • Kaptan Macl müfrezesi (120 kişi), ve geri hizmetlerde 200 piyade.

İlgili Makaleler