Dünya Edebiyatı

Kütübi Erbaa Şiilikte Dört Hadis Kitabı, İsimleri, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Kütüb-i erbaa. İmâmiyye Şîası’nın dört temel hadis kitabı.

Kütüb-i erbaa Küleynfnin el-Kâfî, Şeyh Sadûk’un Men lâ yahduruhü’l-fakîh ve Ebû Ca’fer et-Tûsî’nin Tehzîbü’l-ahkâm ile eî-İstibşâr adlı hadis koleksiyonlarını ifade eder. İlki IV. (X.) yüzyılın İlk çeyre­ğinde, diğerleri Abbasî Devleti içinde Şiî bir hanedan olan Büveyhîler döneminde telif edilen eserler başlangıçta siyasî oto­ritenin de desteğiyle meşhur olmuş, bü­yük ihtimalle VI. (XII.) yüzyıldan itibaren kütüb-i erbaa (veya yalnız el-erbaa( diye anılmaya başlanmıştır. Bu tabir, muhte­melen Ehl-i sünnet hadisçilerinin daha Önce tamamladıkları Kütüb-i Sitte’ye al­ternatif olarak düşünülmüştür.

Sünneti “Hz. Peygamber ile on iki ima­mın söz, fiil ve takrirleri” şeklinde tanım­layan Şîa âlimleri İslâm’ın ilk asrından iti­baren bunların yazılıp derlendiğini söyler. Hz. Ali devrinden itibaren başlayan yazım faaliyeti Zeynelâbidîn, Muhammed el-Bâkır ve özellikle Ca’fer es-Sâdık zamanın­da sürdürülmüş, birçok âlim, önemli bir bölümü imamların sözlerinden oluşan ha­dis mecmuaları kaleme almıştır. On birinci imam Hasan el-Askerî’nin vefatına kadar (260/874) derlemelerin sayısı bin­leri bulmuş, bunların içinde her biri “asıl” diye adlandırılan 400 derleme (el-usûlü’l-erbaa mie) kabul edilmiştir. Bazı müellifler sayının daha çok olduğunu, 400 aslı sade­ce Ca’fer es-Sâdik’ın talebeleri tarafından toplanan kitapların teşkil ettiğini, bazıla­rı ise imamlar dönemindeki bütün rivayetleri içine alan kitapların 6600’ü geçti­ğini belirtmiş, ancak kaynaklar bunları toplayan müelliflerden pek azının ismini zikretmiştir.

Kütüb-i erbaa şu kitaplardan oluşmak­tadır:

İlgili Makaleler