Edebi Şahsiyetler

Kut­büddin İzniki Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Kut­büddin İznikî (ö. 821/1418) Osmanlı âlimi ve mutasavvıfı.

Kutbüddinzâde diye tanınan oğlu Mehmed İznikî’nin İhticâcu Âdem ma’a Mû-sâ ‘aleyhime’s-selâm adlı risâlesindeki bir kaydından Niğde’de doğduğu, daha sonra buradan İznik’e göç ettiği anlaşıl­maktadır. Babasının adı Mehmed’dir. Ara­larında Osmanlı veziri ve Arap dili âlimi Niksârî Hasan Paşa’nın da bulunduğu çe­şitli hocalardan ders aldı. Hasan Paşa’dan okuduğu Şerht-i Mefâli’l 795’te (1393) bitirdiği nakledilir. Kaynaklar, diğer ilimle­rin yanı sıra özellikle şer’i ilimlere vuku­fundan ve tasavvuf yolunda Önemli dere­celer katettiğinden söz etmektedir. Evli­ya Çelebi onun Bayramiyye şeyhlerinden olduğunu ve Şeyh Hüsam diye bir zattan icazet aldığını söylüyorsa da Bayramiyye tarikatının pîri Ha­cı Bayrâm-ı Velî 833’te (1430) vefat ettiğine göre bu bilgi doğru olmamalıdır. Yi­ne Evliya Çelebi’nin İfadesinden İznik’te bir âsitânesinin olduğu ve tarikat faali­yetlerini burada sürdürdüğü anlaşılmak­tadır. Timur’un Anadolu’yu işgali sırasın­da Kutbüddin İzniki’nin onunla buluşup kendisine önemli uyarılarda bulunduğu, haksız yere kan dökmekten vazgeçmesini söylediği. Yıldırım Bayezid’in oğlu îsâ Çe­lebi’nin Timur’a itaatini bildirmek üzere elçilik yaptığı. Timur’un da onun vasıta­sıyla Çelebi’ye kemer, külah ve bazı hedi­yeler gönderdiği kaydedilmektedir. Kut­büddin 8 Zilkade 821’de (7 Aralık 1418) İznik’te vefat etti ve zaviyesine defnedil­di. Kabri üzerindeki üstü kubbeli dört kö­şe türbe ile bitişiğindeki Şeyh Kutbüddin Camii’nin XV. yüzyıl yapılan olduğu tesbit edilmekle birlikte kimin tarafından inşa edildikleri kesin olarak bilinmemektedir. Cami ve zaviye zaman içinde harap ol­muş, türbe ise yakın zamanda onarım görmüştür.

İlgili Makaleler