Tarihi Şahsiyetler

Kürşad Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

KÜRŞAD (7-yy)

Göktürk prensi. Çin egemenliğine karşı mücadele etmiştir.

Nerede ve ne zaman doğduğu bilinmemektedir. 635 ya da 639’da öldüğü sanılmaktadır. 619-621 arasında Göktürk hükümdarı olan Çuluk Kağan’ın (Çin kaynaklarında Çu-lo) küçük oğludur. Annesi, bir Çin prensesi olan İ-çeng Hatun’dur.

Çuluk Kağan 621’de İ-çeng tarafından zehirletilerek öldürtülünce tahta kardeşi Kara Kağan (Çin kaynaklarında Kie-li) geçti ve I-çeng ile evlendi. Kara Kağan’ın hükümdarlığı, 630’da kuşattığı bir Çin kenti önünde bozguna uğrayıp, tutsak edilerek Çin başkenti Çangan’a götürülmesiyle son buldu. Tutsakların arasında bulunan Kürşad, Çin imparatorunun saray muhafız bölüğünde görevlendirildi. Aynı yıl içerisinde, Çin imparatoru Tai-Çung, kendisini “Türkler’in Gök Kağanı” ilan etti. Kara Kağan 634’te ölünce Göktürk kağanlığına Çin yanlısı bir prens olan Sibar getirildi. Çinliler, Kuzeybatı Çin’e yerleştirdikleri Türk boylarını “Çinlileştirme” çabalarına giriştiler. Kimi Göktürk prenslerinin Çin egemenliğini kırmak için başlattıkları ayaklanmalar şiddetle bastırıldı. Bu sırada, Tai-Çung ölünce Çin tahtına Li-Şih-Min geçti.

Çangan’da tutsak bulunan Göktürk soylularından kırk kişi, Kürşad’ın önderliğinde gizli bir örgüt kurarak, Kürşad’ın yeğeni İşpera’yı sürgünde Göktürk kağanı ilan ettiler. Örgütün amacı, her gece kılık değiştirerek Çangan’da dolaşan imparator Li-Şih-Min’i kaçırarak, Çin sarayında tutsak bulunan Türk soylularını kurtarmak ve Çinliler’in ele geçirdiği Türk topraklarını almaktı. Ancak, eylemin tasarlandığı gece patlak veren fırtına yüzünden imparator saraydan çıkmayınca, kırk kişi saraya bir baskın düzenlemeye karar verdiler. Baskın başarısızlıkla sonuçlanınca kent dışına kaçan Kürşad ve arkadaşları, peşlerinden gönderilen bir birlik tarafından Vei Irmağı kıyısında öldürüldüler.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi