Türk Edebiyatı

Külliyat-ı Kavanin-Sarkis Karakoç Kitabı, İçerik, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Külliyyât-ı Kavânîn. Son dönem Osmanlı hukukçusu ve mevzuat derlemecisi Sarkis Karakoç’un (ö. 1944) Osmanlı hukuk belgelerini bir araya getiren eseri. Müellifin ifadesiyle “külliyyât-ı kavânîn ve nizâmât ve ferâmîn ve berevât ve irâdât-ı seniyye ile muâhedât ve umûma ait mukâvelâtı muhtevi olan” eser XX. yüzyılın başlarında müdevvenât-ı kânûniyye-nin birinci kısmını, yani Osmanlı Devleti’-nin kuruluşundan II. Meşrutiyet/e kadar fermanlar, beratlar, irâde-i seniyyeler, muahedeler ve umuma ait mukaveleleri ihtiva etmek üzere hazırlanmış, ancak II. Meşrutiyetin ilânından sonra düsturla­rın yayımlanmasına öncelik verildiğinden neşredilememiştir. Eser halen Türklrih Kurumu Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Karakoç, bu çalışma­sından dolayı 23 Safer 1328 (6 Mart 1910) tarihinde üçüncü rütbeden nişân-ı Âl-i Osmânî ile ödüllendirilmiştir.

Külliyyât-ı Kavânîn 39 x 29 cm. bo­yutunda kırk dosyadan ibarettir. Ayrıca beş cilt alfabetik ve beş cilt de kronolojik bir fihristi bulunmaktadır. Külliyyât-ı Kavânîn’de yer alan belgeler Fâtih Sultan Mehmed dönemiyle başlamakta ve 23 Temmuz 1908 tarihiyle sona ermektedir. Belgeler muhtemelen Karakoç’un elde ediş sırasına göre numaralanmış, ancak tarihî sıraya göre yerleştirilmiştir. Derle­medeki ilk belge. Fâtih Sultan Mehmed dönemine ait olan ve aslı Viyana Kütüphanesi’nde bulunan bir kanunnâme sure­ti olup onu yine aynı döneme ait bir başka kanunnâme sureti, bunu da II. Bayezid devrinde Ermeniler’e verilen bir nişân-ı hümâyun takip etmektedir. KüUiyyât-ı Kavânîri’m birinci dosyasında Yavuz Sul­tan Selim dönemiyle ilgili sadece iki bel­ge mevcut olup Kanunî Sultan Süleyman devrinden itibaren belge sayısı gittikçe artmaktadır. Derlemede Fâtih dönemi kanunnâmelerine ilâve olarak Kanunî devrine ait iki, I. Ahmed ve III. Ahmed dö­nemlerine ait birer umumi kanunnâme nüshası bulunmaktadır.