Kral Mongkut Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MONGKUT (1804-1868)

Siyam kralı. Ülkesini Batı’nın etkisine açmış ve bir batılılaşma programı başlatmıştır.

18    Ekim 1804’te Bangkok’da doğdu, 1 Ekim 1868’de aynı kentte öldü. IV. Rama adıyla da bilinir. 1809-1824 arasında hüküm süren kral II. Rama’nın oğluydu. Babasının ölümünden sonra, ağabeyi Fra Nang Klao III. Rama adıyla tahta çıkınca o da, geleneklere uygun olarak Buddhacı bir rahip okuluna girdi. Uzun yıllar süren bir din öğreniminden sonra Bangkok’taki bir manastırın başrahibi oldu. Canlı bir bilim ve kültür merkezi yaptığı manastıra Batılı misyonerleri çağırarak onlardan matematik, astronomi ve Latince ile İngilizce gibi yabancı diller öğrendi. Yirmi yedi yıllık rahiplik yaşamı boyunca geleneksel Buddhacılık’ı diğer dinlerle karşılaştırmalı olarak inceledi ve bu dinin tapınma yöntemlerini basitleştiren Dhammayutta adlı yeni bir mezhep kurdu.

1851’de kral III. Rama ölünce tahta çıktı. Özellikle 1842’de Afyon Savaşı’nda Çin’in ve 1852’de Burma’nın Batılı güçler karşısında uğradığı yenilgilerden, Batinın isteklerini zorla elde edebileceğini görmüş olan Mongkut, Batı ile uzlaşmayı yeğleyerek, 1855’te İngiltere ile bir dostluk ve serbest ticaret antlaşması imzaladı. Bu antlaşma ile ticaret üzerindeki tüm kısıtlamalar kaldırıldı, gümrük vergileri çok düşük bir düzeye indirildi ve yabancılara ülke yasalarının üzerinde ayrıcalıklar tanındı. Bunu Fransa, ABD, Hollanda ve Prusya gibi diğer yabancı devletlerle yapılan antlaşmalar izledi. Bu dönemde yabancı ülkelerle yapılan ticaret büyük ölçüde arttı, ticari bir ürün olarak pirinç ekimi başladı. İktisadi alanda verilen ödünleri toprak ödünleri izledi. Mongkut 1867’de Kamboçya’daki egemenlik haklarını, Çin Hindi’nde yayılmacı bir siyaset izleyen Fransa’ya bırakmak zorunda kaldı.

Mongkut, iktidarı sırasında ülkeye yabancı öğretmenler, teknisyenler ve askeri danışmanlar getirterek, bunların yardımıyla eğitimde, askerlikte, ulaşımda ve yönetimde bir batılılaşma programı başlattı. Bu program çerçevesinde ülkeye gelen ve saray öğretmenlerinden biri olan Anna Leonowens’in anı kitabı, The King and I (Kral ve Ben) adlı müzikli güldürünün temeli oldu. Mongkut’un programı, ölümünden sonra yerine geçen oğlu Çulalongkorn tarafından daha da geliştirilerek sürdürüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi