Tarihi Şahsiyetler

Kral II. Mutesa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MUTESA II (1924-1969)

Buganda kralı. Ülkesinin Uganda ile birleşmesinden sonra ilk devlet başkanı olmuştur.

19  Kasım 1924’te doğdu, 21 Kasım 1969’da Londra’da öldü. Tam adı Sir Edward Frederick William Walugambe Mutebi Lawangula Mutesa’dır. Kabaka (kral) II.Daudi Chwa’nın oğludur. Özel bir öğrenimden sonra Budo’daki King’s College’a,gitti. 1939’da babasının ölümü üzerine kabaka seçildi. Ancak ülke yönetimi temelde İngiliz genel valinin ve katikiro denen başbakanların elinde kaldı. 1943-1945 yıllarında Kampala’daki Makarere Üniversitesi’nde, 1945-1948 arasında İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Magdalane College’da tarih, iktisat ve hukuk okudu.

İngiliz aleyhtarı halk tarafından pek sevilmeyen II.Mutesa, İngilizler’in Doğu Afrika’daki sömürgeleri bir federasyon altında birleştirme girişimi üzerine, Rodezya ve Nyasaland örneklerinde olduğu gibi yerel Avrupalılar’ın yönetime egemen olmasından kaygıya düşerek 1953’te Buganda’ya belirli bir süre içinde bağımsızlık verilmesini istedi. Bu konuda direttiği için 30 Ekim 1953’te sürgüne gönderildi. Ancak çıkan karışıklıklar üzerine 7 Ekim 1955’te geri getirildi ve Buganda’nın anayasal monarşiye dayalı özerk bir eyalet olarak Uganda’ya bağlanması biçiminde bir uzlaşma sağlandı.

Kabaka Yekka (Yalnız Kabaka) adıyla bir parti kurduran II.Mutesa, 1961 ’de yapılan ilk seçimleri protesto etme tehdidinde bulundu. Seçimleri kazanıp içişlerinde bağımsız ilk hükümeti kuran Demokratik Parti’den hoşnut olmadığı için Milton Obote başkanlığındaki Uganda Halk Partisi ile 1962 seçimlerinde ittifak kurdu. Obote’nin kurduğu koalisyon hükümeti 9 Ekim 1962’de Uganda’nın bağımsızlığını ilan enikten sonra 1963’te sembolik devlet başkanlığı görevine getirildi. Ancak geleneksel yönetim çevrelerine karşı olan Halk Partisi ile çatışmaya girdi. 1964’te diğer partilerden katılmalarla güçlenip tek başına hükümet kuran Obote, 1966’da muhalefetin Kongo’ daki gerillalara yardım edilirken altın kaçakçılığı da yapıldığı yolundaki suçlamaları üzerine anayasayı askıya alarak II.Mutesa’yı devlet başkanlığından indirdi. Buganda’nın federal statüsüne son veren yeni bir anayasa ilan etti. Gerginliğin artması üzerine albay İdi Amin’i kabakanın sarayına baskın yapmakla görevlendirdi. II.Mutesa 24 Mayıs 1966’da kaçarak kurtuldu ve Burundi’ye sığındı. Daha sonra sürgün olarak yerleştiği Londra’da öldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi