Konya Mimari Eserleri -Osmanlı Dönemi- Hakkında Bilgi

1468 yılında Fâtih Sultan Mehmed Konya’yı Karamanoğullan’ndan aldıktan sonra harap olan sur­ları onartmıştır. Dış sura bitişik Ahmedek bu dönemde zindan olarak kullanılmış­tır. Bugünkü Zindankale adı da buradan gelmektedir. XVIII. yüzyıl kaynaklarında ve XIX. yüzyıl başlarına ait gravürlerde surlar sağlam görünmektedir. Ancak bu yüzyılın ortalarında şehre gelen Charles Texier surların sökülüp taşlarının kamu ve özel inşaatlarda kullanıldığını anlatır. Bugün ne iç kalenin ne de dış kalenin sur­larından herhangi bir parça mevcuttur. Tek İstisna, üzerinde Alâeddin Köşkü de­nilen II. Kılıcarslan Köşkü’nün bulunduğu burç kalıntısıdır. Bazı kazılarda sur te­mellerinde kullanılan daha önceki devir­lerin yapılarından devşirilmiş parçalara rastlanmıştır.

Camiler. Pîrî Mehmed Paşa Camii 1524 yılında inşa edilmiştir. Etrafındaki Karamanoğlu eseri Siyavuş Velî Türbesi, ha­mam, medrese ve zaviye ile küçük bir manzume oluşturur. Sultan Selim Camii ve Külliyesi Mevlânâ Dergâhı’nın batısındadır ve Konya’da klasik Osmanlı mima­risinin eşsiz bir Örneğini oluşturur. İnşa­sına II. Selim’in Konya valiliği sırasında başlanmış ve hükümdarlığı zamanında tamamlanmıştır. Caminin batı bitişiğin­deki Yûsuf Ağa Kütüphanesi XVIII. yüz­yılda inşa edilmiştir. Caminin kuzey tara­fına yaptırılan han ve imaret gibi vakıf yapılar 1958’de belediyece yıktırılmıştır.[bk. Sultan Selim Camii ve Külliyesi]

Şerefeddin Camii hükümet konağının kuzeyinde olup XVI. yüzyılın sonların­da yenilenen klasik bir Osmanlı eseri­dir. Plan olarak Mimar Sinan’ın İstan­bul’daki Kılıç Ali Paşa Camii’ne ben­zemektedir. Aziziye Camii, çarşı için­de ilk olarak ahşaptan 1676 yılında Musâhib Mustafa Paşa tarafından yaptı­rılmıştır. Bu caminin yanmasından sonra 1874’te Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Valide Sultan’ın yardımı ile bu­gün mevcut olan barok üslûbundaki yapı inşa edilmiştir.[bk. Aziziye Camii] Kapı Camii de çarşı içerisindedir. 1658 yılında yaptırılan cami 1811’de yenilenmiş ve da­ha sonra yanmıştır. Bugünkü cami 1868 yılında yeniden yapılmıştır. Konya’da Os­manlı döneminde inşa edilen ahşap ta­vanlı, kırma çatılı camilerin önemlilerin­den olan Hacı Fettah Camii, aynı adla anı­lan mahallede 1712 yılında Abdülfettah ve Abdullah çavuşlar tarafından yaptırıl­mıştır. Ovalıoğlu Camii’nİ 1764’te Vali Çelik Mehmed Paşa inşa et­tirmiştir. Nakiboğlu Camii, 1762 yılında Konya müftüsü Nakîbülhac Seyyid İbra­him tarafından yaptırılmış ve 1926’da et­raflıca onarılmıştır. Arslanlı Kışla Camii 1819 yılında inşa edilen ahşap direkli bir cami olup ahşap oyma ve kalem işi süs­lemeleri bakımından zengindir. Köprü­başı Camii’ni 1826’da Cemâleddin Çelebi yaptırmıştır. Nâmık Paşa Camii 1888’de inşa edilmiştir. Anber Reis Camii XIII. yüz­yılda Selçuklu devrinde yaptırılmış, Karamanoğulları zamanında tamir edilmiştir, i 911 ‘de Vali Ârifî Paşa’nın arzusu üzerine Mimar Muzaffer Bey tarafından projelen­dirilerek yenilenmiştir. Cami ile Gazi Lisesi arasındaki yol üzerinde kalan XIII. yüzyıla ait Anber Reis Türbesi yıktırılmıştır. Os­manlı devrinde Selçuklu cami ve mescidleri onarılarak kullanılmıştır. Ahşap direkli bir Selçuklu camisi olan Sâhib Ata Camii geçirdiği yangından sonra 1871 yılında bugünkü şekline kavuşmuştur. En önemli onarımlar II. Abdülhamid zamanında Alâ­eddin Camii’nde yapılmış, Vali Surûrî Pa­şa’nın 1891 yılında yaptırdığı değişiklikle cami son şeklini almıştır. Bu devirde inşa edilen önemli mescidlerden Meydânî Mes­cidi Çiftemerdiven mahallesinde olup 1585’te Meydânî Ali oğlu Ahmed Bey ta­rafından yaptırılmıştır. Cevizaltı Mescidi’ni 1880 yılında aynı adlı mahallede Kon­ya müftüsü Abdullah Efendi inşa ettir­miştir.