KOMÜNAL GRUPLAR
Komünal gruplar, iki
ya da üç kişiden oluşan ortak ev halkıdır; kan ya da evlilikle birbirine bağlı
olmayıp paylaşılmış değerlerle bîr araya gelirler. Sık sık yerleşik bir düzeni
tehdit etmek üzere oluşturulan komünal gruplar alternatif hayat tarzları
sunmakla kapitalizm, çekirdek aile ve Hıristiyanlık gibi “kutsal”
kurumlara meydan okurlar. Tipik olarak komünal gruplar toplumun
“dışında”dır. Toplumsal (çevresel) kontroller en aza indirilmiş ve
üyelerin “iç” bağlılıkları zora dayandırıl-mamıştır. Azaltılan dış
kontroller bir “devlet içinde devlerin doğuşuna zemin hazırlar. Gerçekte
komünal grupların kurucuları sık sık total bir kurum yaratmaya, ortak bir
ütopyayı, fakat toplumsal açıdan sapkın bir hayat tarzını beslemeye çalışırlar.
Farklı gruplar, kurulu düzenin eliştirisini ve bîr komünal topluluğun yaygın
ahlakını paylaşırlarsa da kendilerini kurulu düzenin dışındaki en iyi
alternatif yollar olarak kabul ederler. Başlıca komünler şunlardır: 1)
Arkadaşlık “komünleri” ve ailemsi dayanışma; 2) Kurulu bir düzene
savaş açmış mezhepler; 3) Dünyadaki cennette yaşayan “uhrevi mezhepler”;
4) Çoğulculuk, eşitlik ve adalete dayalı rasyonalistİk amaçlı topluluklar; 5)
Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için yollu eşitlikçi bir dayanışmaya sarılan
cemaatler ve; 6) Meditasyon aracılığıyla kendini olağan gerçekliği aşmaya
adamış topluluklar.
Eğer alternatif hayat
tarzları genel toplumun kültürel çıkmazlarını çözmeyi başarırsa komünal
grupların hayat tarzları maddi ve manevi ilgilerin kendilerini yeni yollara
sürükleyeceği çeşitli toplumsal tabakalar arasında benimsenebilir. Bunun
klasik Örneği
Hıristiyan monastisizmine (ruhbanlığına) uzanan kökleri olan Protestan
iç-dünya zahidliğidir (ascetism).
Ne var ki, komünal bir
topluma ilişkin ütopyacı rüya büyük ölçüde başarısızlığa mahkumdur. Komünalizm,
kapitalist dünya ekonomisinin zorlamalanyla pek baş edemez, nerede kaldı ki
onun yürürlükteki politik ve toplumsal çıkarlarıyla başa çıksın. Buna rağmen
modern kapitalizmin doğuşu örneğinde de görüldüğü gibi, komünal grupların
yaydığı ahlak, toplumsal ve ekonomik hayata yeni bir temel sağlamak suretiyle
başarısını dünyada gerçekleştirebilir. Komünalizm “ütopyacı” olmaktan
çıkıp “bilimsel” (yani rasyonel) bir hale geldiği takdirde günün
düzeni olma şansını kazanabilir.
(SBA) Bk. Komün.