Kızılarslan Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Kızılarslan (ö. 587/1191) Azerbaycan atabeglerinden (1186-1191).

Adı Osman, lakabı Muzafferüddin, un­vanı Kızılarslan olup İldenizliler hanedanı­nın kurucusu Şemseddin İldeniz’in oğlu­dur. Annesi Irak Selçuklu Sultanı I. Tuğrul’un dul kalan hanımıdır. Bundan dolayı Kızılarslan, Irak Selçuklu Sultanı Arslanşah b. Tuğrul’un anne bir kardeşidir.

İldeniz, S55 (1160) yılında Hemedan’da üvey oğlu Arslanşah’ı Irak Selçuklu tahtı­na oturtup atabeg sıfatıyla devlet işlerini eline alınca büyük oğlu Nusretüddin Muhammed Cihan Pehlivan’ı ona emîr-i hâ-cib, küçük oğlu Kızılarslan’ı da emîr-i si­lâh tayin etti. Kızılarslan 1171 ‘de Rey, 1174te ağabeyi ile birlikte Tebriz. 1175’-te babasının yanında Gürcistan seferle­rine katıldı. İrak Selçuklu Sultanı II. Tuğ­rul, beylerin isteğine uyarak Kızılarslan’ı başşehir Hemedan’a çağırarak kendisini atabeg tayin etti. Kızılarslan birkaç gün sonra II. Tuğrul’un huzurunda bulundu­ğu sırada sultanın hâcibi Karagöz tarafın­dan öldürülmek istendi, ancak sultan bu­na engel oldu. Atabeg Cihan Pehlivan’ın dul eşi İnanç Hatun, Kızılarslan’ın atabeg sıfatıyla devletin idaresini eline almasın­dan memnun olmamıştı. Bu yüzden koca­sının askerlerini Rey’de toplayarak mu­halefete geçti. Bunu öğrenen Kızılarslan Rey üzerine yürüdü. İnanç Hatun’un ku­mandanları savaşmayı göze alamayıp Bis-tâm tarafına çekildiler. Kızılarslan, Rey’­de bulunan İnanç Hatun ile oğullan Mah~ mud ve Ömer’e yakınlık gösterdi. Yanın­da kontrol altında tuttuğu II. Tuğrul’un bir gece gizlice kaçması üzerine onu ya­kalamak için Damgan’a kadar giden Kızı­larslan yenilerek Hemedan’a döndü. Sul­tanın gelmekte olduğu şayiasının çıkma­sı üzerine ağırlığını bırakıp Azerbaycan’a gitti (Ekim-Kasım 1187).

Kızılarslan buradan Abbasî Halifesi Nâsir-Lidînillâh’a elçi gönderip ondan Tuğ­rul’a karşı yardım istedi. Uzun zamandan beri Selçuklu Devleti’nin yıkılmasını dış siyasetinin en önemli meselesi sayan ha­life, Kızılarslan’ın isteğini kabul etti ve kendisine saltanat menşuru bile gönder­di. Kızılarslan kalabalık ordusuyla Heme-dan önünde göründü. Ancak yapılan sa­vaşta Tuğrul’un askerleri galip geldi. Kı­zılarslan halifeden istediği yardımın gel­mekte olduğunu duyunca onları karşılamak için Esedâbâd’a gitti. Abbasî ordu­suyla Esedâbâd’da birleşti ve Hemedan’a gidilmesine karar verildi.