Kiralık Konak Yakup Kadri Karaosmanoğlu Kitap Özeti, Konusu, Karakterleri

Yazar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974)

Ana Fikir: Bazı şeyleri kazanmak ve korumak epeyce zaman alır ama onları kaybetmek çok kolaydır.

Konu: Realist bir nitelikle yazılan roman, Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet nesiller arasındaki görüş, anlayış ve yaşayış farkları ve çatışmaları üzerinde durur. Ve bundan kaynaklanan hızlı değişimin getirdiği ahlak buhranı anlatılmıştır.

Özet: Roman kahramanlarından Naim Efendi, büyük konağın en yaşlı kişisidir. II. Abdülhamit döneminin önemli kişilerinden, emekli bir bakan (nazır) dır. Temiz, titiz, dürüst bir Tanzimat efendisidir. Gelenek ve göreneklerine sıkı sıkıya bağlıdır. Karısı Nefise Hanım ölmüş, konaktaki düzen bozulmuştur.

Naim Efendi, kızı Sakine Hanım, damadı Servet Bey, torunları Seniha ve Cemil ile aynı konakta yaşamaktadır. Damat, alafrangalık düşkünüdür, torun Seniha ise iyice serbest yetişmiştir. Seniha konağa girip çıkan genç şair Hakkı Celis’le ilişkiye girer, ondan gebe kalır. Durumu öğrenen Naim Efendi çok sarsılır, bir şey yapamaz.

Bu arada I. Dünya Savaşı sürmektedir. Savaşın yarattığı pahalılık, yokluk konağa da yansır. Savaş zenginleriyle düşüp kalkmaya başlayan Seniha Avrupa’ya kaçar. Damat Servet Bey, başından beri sıkıcı bulduğu konak yaşamından ve Naim Efendi’den kurtulmak için bir apartmana taşınır.

Seniha’yı temiz bir aşkla seven Hakkı Celis cepheye gitmiştir. Seniha Avrupa’dan dönünce yine savaş zenginleriyle düşüp kalkar. Naim Efendi, konağı kiraya verip kızkardeşinin yanına çıkmak isterse de konağı hiç kimse kiralamaz.

Bir gün, Servet Beylerde verilen bir ziyafette cepheden izinli gelmiş bir subay, Hakkı Celis’in birkaç gün önce şehit olduğu haberini verir. Seniha buna kayıtsız kalır. Naim Efendi, hızla değişmesine akıl erdiremediği bir çöküş dünyasında, konağında tek başına kalır.

Olay ve Kişiler:
Naim Efendi: Çok zengin ve zengin olduğu kadar da hesaplı bir kişidir. Çok önemli yerlerde çalışmış ve çok önemli bir kariyere sahip olmuştur. Ama devamlı bir değişim içerisinde olan bir ülkede eskiden kelme bir şahsiyet olduğu için bazı konulara uzak kalmıştır hatta gençlerin konuştuğu Türkçe’nin çoğunu anlamamaktadır. Eğlenceyi seven, neşeli bir insandır.
Seniha Hanım: Körpe, ince, çevik, ipekböceği gibi sürekli bir değişim halindedir. İlk başlarda cıvıl cıvıl bir kız olmasına rağmen zamanla çok değişir. Kimseyle görüşmez, kimseye bir şey söylemez olur.
Faik Bey: Aileyi uçuruma sürükeyen kişidir. Zevklerine göre yaşayan ve insanların umrunda olmadığı varlıklı bir ailenin oğludur.
Hakkı Celis: Senihayı sevmiştir fakat karşılık bulamayınca içine kapanmıştır. Kimseye sır vermeyen  birisidir. İnsanlardan kaçmaya çalışmaktadır, yalnız kalmak ister.