Kılıç Ali Paşa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Kılıç Ali Paşa (ö. 995/1587) Osmanlı denizcisi ve kaptan-i deryası.

Uluç lakabıyla da anılır. Aslen Kalabriyeli olup Giovan Dionigi Galeni adını taşı­dığı, papaz olmak üzere Napoli’ye gider­ken Cezayirli Ali Ahmed Reis tarafından 926’da (1520) esir alındığı rivayet edilir. Tophane’de adına yaptırılan camiye ait vakfiyede baba adının Abdülmennân ve Abdullah gibi iki ayrı şekilde belirtilmiş olması mühtedi olduğunu gösterir. Önceleri ken­disine verilen Uluç lakabı. Kuzey Afrika’­da “Arap olmayan kâfir ve dinsiz” anla­mındaki “ılc” kelimesinden gelmekte olup arşiv belgelerinde daha çok denizci­ler için “uluç ve müslüman suretinde kâ­firler” şeklinde kullanılmakta ve casusluk yapan hıristiyan denizcilerini ifade etmektedir. Hicrî takvimle dok­san yaşları civarında vefat ettiğine göre 1500’lü yılların başlarında doğmuş olması muhtemeldir.

Esir düştükten sonra İslâmiyet’i kabul edip denizciler arasına katılmış olduğu sanılan Uluç Ali hakkındaki ilk bilgiler 955 (1548) yılına kadar iner. Bu tarihte Turgut Reis’in maiyetine giren Uluç Ali, Mehdiye savunmasında (956/1549) ve Cerbe akınlarında (957/1550) başarılı hiz­metlerde bulundu. Turgut Reis’in 958’deki (1551) Trablusgarp seferine katıldı. Bilinen ilk görevi Belediunnâb kâidliğidir. Bu görevde iken bazı şikâyetler üzerine teftişe mâruz kaldı. Cezayir Beylerbeyi Salih Paşa’nın emriyle Cezayir’e getiril­mek üzere Memî Reis görevlendirildiyse de ondan kurtularak İstanbul’a geldi. Belgelerde Cezayir reislerinden olduğu belirtilen Uluç Ali, 3 Cemâziyelâhir 963’te (14 Nisan 1556) 40 ak­çe ulufe ile hassa reisliğe tayin edildi. Cezayir Beylerbeyi Sa­lih Paşa’nın vefatı üzerine onun emrinde­ki donanmayı geri çağırmak üzere Ceza­yir’e gitti ve bu hizmetlerinden dolayı ulufesi 15 Zilkade 963’te (20 Eylül 1556) 100 akçeye çıkarıldı. 964’te 1557 Piyâle Bey ku­mandasında Akdeniz’e açılan Osmanlı donanmasına bir bastarda ile katıldı.

Piyâle Paşa ile birlikte 967’de (1560) Cerbe seferine gitti. Donanma Benefşe’-ye geldiğinde Uluç Ali keşifte bulunmak üzere Çuka adası civarına gönderildiğin­de rastladığı bir gemiyi (barca) esir aldı ve kuşatma sırasında pek çok yararlık gös­terdi yev­miyesi 10 akçe yükseltildi. Bu hizmetleri karşılığında Sığ­la sancak beyliğine getirildi ve bölgedeki sularda muhafaza (derya muhafazası) gö­revi üstlendi. Hu­bubat kaçakçılığı takibatı sırasında 971 de (1564) Sakız beyleriyle çatıştı, kendi­siyle aynı adı taşıyan kardeşi Ali Sakızlılar tarafından öldürüldü. Daha sonra Malta kuşatmasına İs­kenderiye beyi olarak altı gemilik bir filo ile katıldı.Trablusgarp Beylerbeyi Turgut Paşa’nın şehid olması üzerine Zilhicce 972’de (Temmuz 1565) Trablusgarp beylerbeyi oldu ve gerekli mühimmatı Cerbe’den Malta’ya taşımak­la görevlendirildi. Trablusgarp beylerbeyiliğine bir ara Mehmed Paşa getirildiyse de Tâcûrâ halkının isyanı üze­rine buraya tekrar Uluç Ali Paşa tayin edildi. Bu isyanı bastırdığı için 16 Rebîü-levvel 975’te (20 Eylül 1567) padişahın il­tifatına mazhar oldu, kendisine bir kılıç­la iki hil’at gönderildi. Ayrıca İspanya do­nanmasının Akdeniz’deki bütün hareket­lerini İstanbul’a bildirerek tedbir alınma­sını istedi. 2 Muharrem 976’da (27 Haziran 1568) Cezayirigarb beylerbeyi oldu. Tunus halkının da kendisine müracaatı üzerine Şevval 977′-de (Mart 1570) Tunus’u aldı ve Kâid Ramazan’ı buraya kaymakam bırakarak Cezayir’e döndü. Aynı zamanda bölge ahalisinin desteğiyle İspanya üzerine gi­dilerek Endülüs müslümanlarına yardım edildi, İspanya şehirleri yağmalandı. Bu sırada başlayan Kıb­rıs kuşatmasına katılmak üzere Akdeniz’e açılan Uluç Ali Paşa karşılaştığı dört Malta kadırgasını ele geçirdi.