Kerim Han Zend Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Kerim Han Zend (ö. 1193/1779) İran’da hüküm süren Zeııd hanedanının kurucusu ve ilk hükümdarı (1751-1779).

Babası, Lurlar’a bağlı Zend Kabilesinin . Zend-i Begîle koluna mensup înâk Han’­dır. Yetişmesi ve kabilenin başına geçme­sine kadarki hayatı hakkında bilgi yoktur. Afşarlar tarafından anayurtları olan Zağ-ros dağlık bölgesindeki HemedarTla İsfa­han arasında bulunan Melâyir civarından . Kuzey Horasan’daki Ebîverd’e sürülen Zendler, Nâdir Şah’ın öldürülmesinin ar­dından Kerim Han’ın liderliği ele aldığı sıralarda eski yerlerine dönmüşlerdir.

Başlangıçta Kerim Han ilk karşısına çı­kan Bahtiyârîler’le anlaşmış ve İsfahan şehrinde Vali Ebü’l-Feth ve Bahtiyarı Ali Merdan Han ile üçlü bir yönetim kurmuş­tu. Safevî hanedanına mensup sekiz ya­şındaki Ebû Türâb’ın III. İsmail Şah adıy­la tahta çıkarılmasını destekleyen Kerim Han üçlü yönetimin bir kumandanı olarak Hemedan’ı zaptetti ve Tahran’a doğru ilerledi. Ancak bu sırada Ali Merdan Han’ın yaptıkları antlaşmaya aykırı dav­ranması üzerine 1751 yılının Ocak ayında İsfahan’a dönerek duruma hâkim oldu. Arkasından da yanında yer alan III. İsma­il’e vekâleten yönetimin başına geçti; Zend ileri gelenlerini çeşitli idarî kademe­lere tayin ederek “vekil” unvanıyla Fars ve Irâk-ı Acem bölgelerinin kontrolünü ele geçirdi.

Kerîm Han’ın önüne çıkan ikinci rakip Kaçarlar’dır. İlk defa onları Esterâbâd’da kuşattığı zaman yardımlarına gelen müt­tefikleri yüzünden geri çekilmek zorun­da kalmıştı. O sıralarda Azerbaycan’daki Galzay Afgan lideri Âzâd Han’ın topladığı güçlerle bölgeyi hâkimiyeti altına almaya başlaması Kerim Han için yeni bir tehdit oluşturdu; onlarla yaptığı iki çatışmada yenilerek zor durumda kaldı. Âzâd Han’ın Urmiye’ye dönmesinin ardından Kerim Han’ın İran’da duruma hâkim olabilmesi için önündeki tek engeli teşkil eden Ka-çarlar’ı devre dışı bırakması gerekiyordu.